Na telekanale ANT vyjšła čarhovaja pieradača «Sprava pryncypu», na hety raz jana była pryśviečanaja temie pres-kanfierencyi Alaksandra Łukašenki. Na toj sustrečy deputka Pałaty pradstaŭnikoŭ, a taksama namieśnica staršyni Tavarystva biełaruskaj movy Alena Anisim padniała temu stvareńnia Nacyjanalnaha ŭniviersiteta, navučańnie ŭ jakim viałosia b na biełaruskaj movie.
Łukašenka nie adkazaŭ na heta ni tak, ni nie. Adzinaje paabiacaŭ u vypadku stvareńnia, što rektaram budzie Ihar Marzaluk, a prarektaram — Alena Anisim. Viadučy Vadzim Hihin paličyŭ važnym parazmaŭlać na zadadzienuju temu.
«25 hadoŭ niezaležnaści, a ŭ nas nivodnaj vyšejšaj navučalnaj ustanovy, jakaja b pracavała na biełaruskaj movie», — aburałasia Anisim.
Hihin na heta adreahavaŭ, što skončyŭ biełaruskaje adździaleńnie histfaka BDU, dzie pradmiety vykładajucca pa-biełarusku da siońniašniaha času.
«Heta tolki adna śpiecyjalnaść. A my ž havorym, kab dzieci ź biełaruskamoŭnych škoł mahli atrymać adukacyju ŭ luboj śfiery — fizika, matematyka, IT. Ja svaju zadaču baču, kab my zapačatkavali ŭniviersitet z prestyžnymi śpiecyjalnaściami zaŭtrašniaha dnia», — adkazvała spadarynia Anisim.
Paśla hetaha słova ŭžo ŭziaŭ Ihar Marzaluk, jaki pieršym čynam padziakavaŭ Łukašenku za vysoki akazany davier.
«Mova — važny čyńnik nacyi. Ale nie tolki mova vyznačaje nacyjanalny ŭniviersitet. Ja bolš za ŭsio bajusia sprobaŭ, jakija pačalisia ŭ kancy 1980-ch — pačatku 1990-ch, stvaryć dla biełaruskamoŭnych reziervacyju, dzie im budzie choraša. U mianie inšaja mara — tranślacyja hetych kaštoŭnaściaŭ na ŭsie 10 miljonaŭ, praz usiu sistemu vyšejšaj adukacyi. Śfiery biełaruskaj movy pavinna pašyrycca. Na siońnia roŭnaść movaŭ nie zusim vykonvajecca, što pryznaŭ Kanstytucyjny sud.
U nas vielmi doŭha budzie irłandski sindrom. U Irłandyi taksama kanstytucyjnaje dźviuchmoŭje, ale daminuje anhlijskaja. I na anhlijskaj movie jany śpiavajuć pra samy vialiki dub, jaki staić pa centry Irłandyi, pra samaje ciomnaje piva — «Hines», i pra irłandskaje serca, jakoje nikoli nie stanie anhlijskim», — skazaŭ Marzaluk.
Nie moh nie padzialicca svaim kaštoŭnym mierkavańniem palitołah niajasnaha rodu zaniatkaŭ Vadzim Baravik.
«My pavinny papularyzavać movu. Ale navošta ŭ IT ludziam błytać śviadomaść? My paśla ŭsio budziem pierakładać na ruskuju? U Rasii nie razumiejuć biełaruskuju movu. Chočam my raźvivać biełaruskuju movu, davajcie ekanamična paličym, dzie heta treba. Teatr, kultura, voś tam treba».
Ale, mabyć, samym adyjoznymi vykazvańniami adznačyŭsia jašče adzin palitołah, vykładčyk BNTU Alaksiej Bialajeŭ.
«Davajcie zychodzić z realnaści. Na siońnia ŭ Biełarusi pieravažnaja bolšaść vykarystoŭvaje ruskuju ŭ jakaści movy štodzionnych znosin. U škołach vučać biełaruskuju movu, ale pry hetym u nas jość rodnaja mova — heta ruskaja. My vyraśli ŭ ruskaj movie. U nas byŭ sumny dośvied 90-ch, kali nacyjanalisty siłaj naviazvali movu. Heta pryviało da pieramohi Łukašenki na vybarach. Navat ciapier kožny razmaŭlaje na svajoj biełaruskaj movie».
Navat Vadzim Hihin adreahavaŭ, skazaŭšy, što dla kožnaha heta indyvidualna i nie treba śćviardžać, što ruskaja mova — rodnaja dla ŭsich biełarusaŭ.
