Źmicier Kustoŭski. Fota: Dzianis Dziuba
Źmicier Kustoŭski, žurnalist telekanału «Biełsat», vydaje svaju pieršuju knihu ŭ Biełarusi. Raman «Prytułak» raspaviadaje pra maładoha chłopca, jaki na chvali emihracyi ŭchapiŭsia za mahčymaść pakinuć tak zvanuju stabilnaść. Što adbyłosia ź im, jak jon šukaŭ siabie i ci znajšoŭ? Piša belsat.eu.
Pra toje, što Źmicier piša knihu, nie viedaŭ amal nichto, u tym liku kalehi, pobač ź jakimi kožny dzień žurnalist pracuje ŭ redakcyi. Ale napiaredadni vychadu jaho ramanu «Prytułak» my parazmaŭlali z maładym aŭtaram. Akazałasia, što apošnija try ci čatyry hady ci nie kožny viečar Źmicier Kustoŭski prychodziŭ dadomu z pracy i siadaŭ za inšuju pracu — napisańnie ŭłasnaha ramanu.
«Havorka idzie pra maładoha chłopca, jakoha prybiła žyćcio na radzimie, dzie ničoha nie adbyvajecca, i zdajecca, navat nijakich uzrušeńniaŭ niama, ale ŭ toj ža čas žyćcio ŭ hetaj krainie — nie dla słabakoŭ. I naš hieroj vyrašaje źjechać. Jon paddajecca chvali, modzie i jedzie śledam za inšymi. U tekście nie nazyvajecca kraina, adkul jon źjazdžaje, ale, viedajučy realii i majo pachodžańnie, viadoma, adrazu bačycca Biełaruś», — raspaviadaje Źmicier.
Hałoŭny hieroj atrymlivaje lehalny status, namahajecca pryładzicca da bytu, navat sustrakaje kachańnie. Žyćcio za miažoj, prablemy z hrašyma, źviazka z kryminalnym śvietam prachodzić praz małady rozum, turbuje sumleńnie, dušu, što imkniecca da ŭnutranaha pošuku siabie, svajho miesca ŭ śviecie, svajoj darohi.
Kniha «Prytułak» — nie aŭtabijahrafija. Ale aŭtar kaža, što asabistaha tam šmat. Astatniaje — z dośviedu emihracyi siabroŭ, znajomych.
«Tak atrymałasia, što kali ja pierajechaŭ u Varšavu ŭ 2011-m hodzie, navokał było šmat ludziej, jakija atrymlivali palityčny prytułak u Polščy. Adsiul i nazva knihi. U peŭny momant mnie zdavałasia, što vakoł mianie ŭsie takija, uciekačy. Cikavyja, dziŭnyja. Šmat chto byŭ małodšy za mianie i pryjazdžali paśla vybaraŭ 2010-ha hodu. Heta była byccam sistema, kanviejer. Mianie heta ździŭlała, cikaviła, ja šmat ź imi kantaktavaŭ i niejki zborny vobraz uvasobiŭ u tekście», — kaža Źmicier.
Aŭtar paćvierdziŭ, što «Prytułak» u niejkim sensie palityčnaja kniha, raspovied pra zmahara, apazicyjaniera. Bo šturškom dla napisańnia stali padziei 2010-hodu, choć pra ich i nie viadziecca havorka ŭ ramanie. A hałoŭny hieroj u svaim daemihracyjnym žyćci zajmaŭsia palityčnaj dziejnaściu.
«A potym jon zrazumieŭ, što nielha być apazicyjanieram pa-za miežami krainy, heta nie maje nijakaha sensu. I choča žyć prosta. Hetuju knihu zrazumiejuć nie tolki zmahary abo emihranty. Ale ŭsie, kamu nie siadzicca na miescy, kamu ŭ Biełarusi ciesna, kamu nie chapaje pavietra, chto jeździć u Jeŭropu i cikavicca joj, znojduć siabie ŭ hetym tvory. Heta pryhodnicki apovied, i budzie škada, kali niechta jaho ŭsprymie tolki jak raspovied pra apazicyjaniera ŭ emihracyi», — razvažaje Źmicier.
U knizie Źmitra Kustoŭskaha hieroi majuć svaje realnyja pratatypy, jakija žyvuć ciapier u Polščy, abo zastalisia ŭ Biełarusi. A ŭsie padziei — adbyvalisia nasamreč, abo mahli b adbycca. Roznyja harady, roznyja abstaviny, realistyčnyja apisańni. Niekatoryja padziei aŭtar byccam śpisaŭ z budučyni, tak jon pryznaŭsia sam. Dadumaŭ, napisaŭ — a praź niejki čas pračytaŭ pra heta ŭ navinach.
Žurnaliscki dośvied aŭtara padpitvaŭ pracu. Kali stvaraješ teksty štodnia i pastajanna pracuješ z navinami i čytačami, to heta šmat dapamahaje ŭ napisańni ŭłasnaj knižki. Ź inšaha boku, być adnačasova i žurnalistam i piśmieńnikam — ciažka.
«Našaja praca siońnia — heta teksty pra košty ŭ kramie, pra palityku, pra zdareńni. Vielmi šmat temaŭ, jany vielmi roznyja, šmat infarmacyi, i kali tabie patrebna ŭ niešta pahruzicca, navat čytać knižku, nie toje navat, kab pisać jaje, — stanovicca składana. Uvieś čas uspłyvaje — voś heta patrebna spraŭdzić, pra heta pračytać, i što tam, darečy, siońnia ŭ Łuhansku», — raspaviadaje Źmicier Kustoŭski.
Šturškom dla napisańnia i vydańnia knihi stała ŭsio ž toje samaje žadańnie žurnalista raspavieści, padzialicca, pakazać, jak byvaje abo jak moža być. U aŭtara dahetul zastajucca pytańni da samoha siabie datyčna pryniataha rašeńnia źjechać ź Biełarusi. Ale niahledziačy na ich, na radzimu aŭtar ramanu «Prytułak» viartacca ŭ bližejšy čas nie źbirajecca.
«U 2011 hodzie ja maryŭ viarnucca praz dva ci try hady. Ale voś i piać hod, i šeść, ale ničoha tut nie źmianiłasia. Ja paraŭnoŭvaju ciapierašniuju Biełaruś z toj, jakoj jana była, kali ja byŭ małodšy, dziesiać, dvaccać hadoŭ tamu. Usio toje ž samaje. Tak usio žyćcio moža prajści ŭ hetaj biezdapamožnaści. Niachaj lepš jana vylivajecca ŭ tvorach, tekstach, pieśniach. A ŭvieś hety ŭnutrany kanflikt budzie šturškom, zažymam, kab niešta stvarać. Bo kali b nie było hetaha, to i ničoha nie napisałasia».
Kniha «Prytułak» Źmiciera Kustoŭskaha vychodzić u vydaviectvie «Halijafy». Prezientacyja adbudziecca 4 śniežnia ŭ Art-Siadzibie pa vulicy Mašerava, 18 a 19-j hadzinie, dzie možna budzie zadać pytańni aŭtaru, padpisać knihu. Na prezientacyi taksama vystupić piśmieńnik Kirył Stasiełka i zaśpiavaje Fiodar Žyvaleŭski, salist hurta «Hołaja manaška».
«Zaraz ja stanaŭlusia na nieviadomuju dla mianie darohu. Nie viedaju, jak usio heta budzie ŭspryniataje, mahčyma, zakidajuć rezkaj krytykaj. U Biełarusi nie taki raźvity knižny rynak, ale krytyka vielmi žorstkaja, nie tolki z boku krytykaŭ, ale z boku hramadstva, usie hetyja dyskusii ŭ sacyjalnych sietkach. Zaraz ja viedaju, što voś maja kniha vychodzić, i z hetaha momantu ja stanaŭlusia pad udar. Ja spadziajusia, što ja hatovy», — kaža Źmicier Kustoŭski.
