Miescy, što paznačany na mapach kropkami, stanoviacca punktami, ź jakich biaruć pačatki losy nacyjaŭ.
Miensk na sumiežžy XIX—XX st. staŭ punktam nulavoha adliku ŭ najnoŭšaj historyi Biełarusi j nia tolki jaje. U Miensku bratami Łuckievičami była ŭtvorana pieršaja nacyjanalnaja partyja biełarusaŭ — Biełaruskaja sacyjalistyčnaja hramada. Tutsama dziejničała ich partyjnaja drukarnia, a ŭ 1906 h. tut adbyŭsia II źjezd Biełaruskaje Sacyjalistyčnaje Hamady. Cudam budynak, u jakim mieściłasia hetaja partyja ŭ 1917 hodie — acaleŭ! U 1917 h. tut dziejničaŭ Biełaruski nacyjanalny kamitet na čale z Ramanam Skirmuntam. Adna ź pieršych publičnych akcyj kamitetu — naładžany 12 sakavika 1917 h. dzień biełaruskaha značka ŭ Mensku. Jak paviedamlali hazety, u hety dzień na vulicach horadu pradavalisia «znački nacyjanalnych koleraŭ Biełarusi — čyrvonaha ź biełym. Upieršyniu zabytaja mova zabytaj biełaruskaj vioski daminavała ŭsiudy: na vulicach, u kaviarniach, kinematohrafach». 24-25 maja 1917 h. u Miensku adbyŭsia źjezd biełaruskaha katalickaha duchavienstva. 25 sakavika 1918 h. u Miensku była abvieščana niezaležnaść BNR.
Tut cudam acaleli ŭsie adrasy, tym ci inšym čynam źviazanyja ź idejaj niezaležnaści Biełarusi. Pabačyć ich my i vyjdziem na svoj špacyr!
U byłym haradzkim teatry — ciapier teatar imia Janki Kupały — pry kancy 1917 h. adbyvalisia pasiadžeńni Ŭsiebiełaruskaha źjezdu.
U kolišnim biskupskim pałacy pry klaštary jezuitaŭ — tady rezydencyi rasiejskich hubernataraŭ — u 1918 h. zasiadali spačatku vykanaŭčy kamitet Rady Ŭsiebiełaruskaha źjezdu, a zatym i Narodny sakrataryjat Biełarusi. Tut była pryniataja Pieršaja ŭstaŭnaja hramata (płošča Svabody, 7).
Zachavaŭsia ŭ vydatnym stanie j toj samy budynak na vulicy Vaładarskaha, 9 dzie ŭ zali na trecim paviersie a vośmaj ranicy 25 sakavika była ŭchvalenaja Treciaja ŭstaŭnaja hramata BNR.
Jon byŭ arandavany ŭ Sialanskaha paziamielnaha banku ad siaredziny sakavika 1918 hodu dla Narodnaha sakrataryjatu.
Pra hetyja adrasy i pra šmat čaho išaha raspaviadzie mastactvaznaŭca i historyk architektury Siarhiej Chareŭski.
Virtualnaja ekskursija projdzie na Art Siadzibie (Mašerava, 18). Uvachod volny, ale papiarednie treba zapisacca voś tut.
Usia papiaredniaja infarmacyja pa telefonach:
+375-44-5386283
+375-25-5458430 (viber)
