Hienieralny pradziusar «Pieršaj KinaVideaKampanii» Viktar Łabkovič staŭ abjektam krytyki Andreja Kurejčyka
Minkult padtrymaŭ prajekty ekranizacyj knih «Radziva «Prudok» Andrusia Horvata i «Sfahnum» Viktara Marcinoviča. Scenaryst Andrej Kurejčyk i dyrektar Televizijnaha pradziusarskaha centra Uładzimir Bialajeŭ napisali skarhi ŭ Ministerstva antymanapolnaha rehulavańnia i handlu, i Ministerstva kultury prypyniła zakup zhadanych filmaŭ.
Za apošni čas Minkult pravioŭ niekalki tak zvanych tendaraŭ dziaržzakupak, praź jaki čatyry kinaprajekty atrymali biudžetnyja hrošy — nivodny ź ich nie naležyć «Biełaruśfilmu», zatoje adrazu try pradstaŭlaje «Pieršaja KinaVideaKampanija», viadomaja dakumientalnym filmam «Debiut», stužkaj «Unutry siabie», klipam «8 Sakavika» Uładzimira Hałyhina i «Leninhrada» dy inšymi rečami. Jana ž pavinna była ŭziacca za «Radziva «Prudok», i choć hety prajekt akazaŭsia pad pytańniem, da realizacyi ŭsio jašče rychtujucca sieryjał pra Uładzimira Mulavina i film Andreja Kudzinienki pra spartoŭca Alaksandra Miadźviedzia. Žarści biełaruskaj kinaśfiery abmiarkoŭvajem z hienieralnym pradziusaram «Pieršaj KinaVideaKampanii» Viktaram Łabkovičam.
— Jak vy aceńvajecie dziejańni vašych kaleh, jakija padali skarhi ŭ MARH na vyniki tendaraŭ dziaržzakupak?
— Ja stamiŭsia ad hetych zvadaŭ, navat nie chaču prypadabniacca tym ludziam, jakija byccam niešta vykryli, svaimi listami admianili vyniki tendara i adzin adnaho za heta pachvalili. Pa-dobramu, kali ty padaješsia na konkurs, ty zhadžaješsia z praviłami hulni i razumieješ, što nie možaš farmiravać kamisiju albo rehulavać jaje kryteryi adboru. Niekatoryja zaŭsiody pišuć skarhi, kali nie vyjhrajuć sami, my z hetym užo sutykalisia: letaś na naš prajekt «Žyvadziory» skarhu ŭ MARH napisali dva razy, i jon u vyniku nie adbyŭsia.
Pakul Televizijny pradziusarski centr ciaham mnohich hadoŭ pieramahaŭ u konkursie, jaho zadavalniała i kamisija, i vyniki acenak — jak tolki jon pierastaŭ pieramahać, stali pisacca listy.
Hetaja hryźnia, chajp dvuch čałaviek, ličy, paškodziŭ usioj kinaśfiery: pad pytańniem zakup dvuch filmaŭ, to-bok praca dla minimum sta čałaviek, a nastupny konkurs budzie ŭvosień i ŭžo, ja dumaju, ź mienšymi sumami, bo kali halina nie zasvoiła hetyja hrošy, značyć, stolki joj nie treba.
Biudžet na kino i biez taho składaje tolki 5-6 miljonaŭ dalaraŭ za hod, chacia, naprykład, jašče ŭ 2012-m było 10 miljonaŭ.
— Tym nie mienš vy pieramahli ŭ troch z čatyroch tendarach — vyhladaje, byccam Ministerstva kultury pieraaryjentoŭvajecca z «Biełaruśfilma», jaki dahetul zvyčajna zabiraŭ biudžet, na pryvatnyja kinakampanii.
— Situacyja inšaja: «Biełaruśfilm» znachodzicca na miažy bankructva, jaho rachunki aryštavanyja, jon maje zapazyčanaści pa padatkach, tamu paprostu nie moža padać zajaŭku na konkurs. Zrazumieła, kali b my supierničali z kinastudyjaj, jana b chutčej za ŭsio pieramahła: z 2012 hoda siarod bolš za tryccać našych zajavak u konkursie vyjhrali tolki try, i davajcie pahladzim, kolki pieramoh u «Biełaruśfilma». Zrešty, kali budzie abvieščany nastupny konkurs, kinastudyja, mahčyma, užo vyrašyć svaje prablemy i znoŭ zabiare ŭsie vydzielenyja dziaržavaj hrošy.
Ale mianie paradavała, što na apošnija tendary pretendavali čatyrnaccać, adzinaccać i dziesiać prajektaŭ — možna ŭjavić, kolki arhanizacyj kinavytvorčaści isnuje ŭ Biełarusi.
— I amal usie hrošy tym nie mienš atrymali vy. «Pieršaja KinaVideaKampanija» takim čynam vyhladaje jak novy manapalist.
— Davajcie pra manapoliju ja raskažu takim čynam… Prajektu «Radziva «Prudok» užo čatyry hady: režysior Alaksiej Rakovič, jaki nabyŭ pravy na ekranizacyju, źviartaŭsia i da «Biełaruśfilma», i da inšych kampanij i, urešcie, pryjšoŭ da nas.
Prajektu «Dziesiać žyćciaŭ Miadźviedzia» — dva hady, heta vialikaje aŭtarskaje kino Andreja Kudzinienki, ź jakim my syšlisia ŭ razumieńni, što niešta ŭ hetaj krainie možam zrabić.
Prajekt filma pra Mulavina isnuje z 2014 hoda, a Mulavin — sapraŭdny hieroj našaha času. Moža, u niejkaj stupieni my i manapalisty, ale tady davajcie kazać — u intaresach filmiejkieraŭ. My nie padajom prajekty na konkurs u styli «davajcie na kalency chucieńka napišam scenaryj, aha, miljon dajuć — zdymiem za trysta tysiač».
— Jak pryvatny pradziusar vy nie pabojvajeciesia zdymać kino z udziełam dziaržavy? U Ministerstva mohuć być peŭnyja patrabavańni albo navat kantrol, u tym liku za źmiestam.
— Kantrol jość, ale tolki za tym, na što traciacca vydzielenyja srodki, inšaha kantrolu Ministerstva, pa maim ułasnym dośviedzie, nie ažyćciaŭlaje. Ja nie pabojvajusia, bo maju spravu z bujnymi prajektami, a na heta patrebny hrošy.
Film pra Mulavina achoplivaje pieryjad z 1950-ch da 1990-ch, «Dziesiać žyćciaŭ Miadźviedzia» ŭvohule pačynajucca z vajny — histaryčnyja rekanstrukcyi vymahajuć srodkaŭ, jakich usio roŭna nie chapaje. Paviercie, my patracim usie ministerskija hrošy, jašče i dadamo svaje.
— Andrej Kurejčyk ličyć, što pamier vydzielenych dziaržavaj srodkaŭ u razy pieravyšaje sapraŭdny košt stvareńnia filmaŭ. Što skažacie?
— Andrej chajpuje. Za 50 tysiač dalaraŭ sapraŭdy možna stvaryć sučasnuju dramu ci tryler, ale akciory tady pavinny zdymacca ŭ svaim adzieńni, zdymki — prachodzić na «svaich» abjektach, a apłata kamandzie musić być u razy mienšaja za adekvatnuju. Heta amatarski padychod, situacyju treba mianiać u advarotny bok. Kaniečnie, lepš zdymać bolš, ale rabić usie dvanaccać filmaŭ pa adnoj schiemie — nonsens, pavinna być i inšaje kino. Pomniu, na zamiežnych pitčynhach z našym filmam «Debiut» jaho režysioru Naści Mirašničenka raili zamiest realnych 25 tysiač jeŭra biudžetu pisać 100-150 tysiač, bo ludzi ŭ Jeŭropie nie razumiejuć, jak možna źniać kino za takija hrošy.
— Vykazvańnie pra Liama Nisana ŭ roli Alaksandra Miadźviedzia — heta žart ci vy nasamreč płanujecie zaprašać halivudskich akcioraŭ?
— Mary nie paškodziać, u kinošnikaŭ navat isnuje paniaćcie «drymkast». Viadoma, my pastarajemsia ździvić publiku. Uvohule ja ŭ kinabiznesie z 2007 hoda i scenaryj pra Miadźviedzia, na moj pohlad, adzin z najlepšych za hety čas, Andrej Kudzinienka vialiki małajčyna, ja jaho lublu i pavažaju.
— Ci mahčyma pryvatnamu pradziusaru ŭ Biełarusi zarabić na kino?
— Ciažka, bo ŭ nas maleńki rynak, a samaidentyfikacyja nie pracuje. Adzin estonski film u minułym hodzie apiaredziŭ u nacyjanalnym prakacie halivudskija błakbastary — u nas 99,9 pracentaŭ kinaprakatu zvyčajna składaje zachodniaje i rasijskaje kino, a biełaruskaje, kali i traplaje na vialiki ekran, papularnaściu nie karystajecca. Možna źniać dziesiać filmaŭ za nievialikija hrošy, ale i jany nie zarobiać, bo buduć adnatypnyja. Zarobim my chutčej, kali pradadzim kino na inšyja terytoryi, ale jano pavinna być im blizkim. Naprykład, kab pradać karcinu ŭ Rasiju, treba, kab u joj ihrali rasijskija akciory, a jak tolki ŭ ciabie źjaŭlajucca rasijskija akciory, biudžet filma vyrastaje ŭ niekalki razoŭ — zamknionaje koła.
— Jaki z vašych prajektaŭ prynios vam najbolš dyvidendaŭ?
— Ja nie atrymaŭ ad jaho nijakaj vyhady, ale lubimym liču «Stoł» mastaka Ramana Zasłonava [art-prajekt, što ŭdzielničaŭ u Vieniecyjanskim bijenale, — Aŭt.], a zarabili my bolš za ŭsio na «Śladach apostałaŭ», jaki zdymali razam z «Biełaruśfilmam».
— Jak pradziusar vy zrabili i dakumientalny film «Debiut», i chajpanuli na klipie «8 Sakavika» Vadzima Hałyhina z «Leninhradam» — davoli vialiki roskid.
— My ŭdzielničajem u absalutna roznych prajektach — hulniavych i dakumientalnych filmach, animacyi, klipach. Heta nazyvajecca nie «chajp», a «mnie padabajecca», da taho ž papracavać sa Šnuram i Hałyhinym było pryjemna.
— Ci mahčyma taki prajekt, jak sieryjał pra «Mulavina», realizavać bieź dziaržaŭnaj padtrymki?
— Raskryju tajnu: kali b Ministerstva kultury nie vydzieliła srodki, my b usio roŭna źniali sieryjał, ale z hrašyma rasijskaj kampanii «Hazpram-miedyja», to-bok naša kraina na dziaržaŭnym uzroŭni ŭ prajekcie nie była b pradstaŭlena, a ja liču, što piersanaž Mulavina važny mienavita dla Biełarusi.
— A kali film «Radziva «Prudok» u vyniku nie atrymaje hrošy ź biudžetu?
— Nam padabajecca hety prajekt, i my jaho realizujem.
— Čamu, jak vy dumajecie, asvoić biudžetnyja hrošy vam udasca lepš, čym «Biełaruśfilmu»?
— U nas z «Biełaruśfilmam» roznyja padychody da biznesu. Kinabiznes — taki ž biznes, jak i luby inšy, a ŭ mianie hetych biznesaŭ chapaje. My ŭ asnoŭnym pracujem za košt ułasnych srodkaŭ, a kali ŭkładvaješ svaje hrošy — inačaj stavišsia da taho, što stvaraješ. Niadaŭna sa mnoj źviazaŭsia supracoŭnik «Biełaruśfilma» i prapanavaŭ sustrecca, a padčas sustrečy skazaŭ: «Čuŭ, što vy vyjhrali tendar na film pra Mulavina, vaźmicie mianie vykanaŭčym pradziusaram, mnie treba tolki, kab vy arandavali mnie žyllo i płacili zarobak, nievialiki — paŭtary tysiačy rubloŭ, vy ž usio roŭna ŭ dziaržavy bieracie». Voś staŭleńnie ludziej z «Biełaruśfilma» — «nie maje hrošy». U hetym naša adroźnieńnie. Da taho ž raboty «Pieršaj KinaVideaKampanii» dakazvajuć, što my možam zdymać hodnyja filmy. Kali my ŭziali ŭznaharody navat na anhažavanaj dziaržavaj Nacyjanalnaj kinapremii ŭ 2018 hodzie — značyć, my sapraŭdy najlepšyja.
— Ci mahčyma za dziaržaŭny košt uzbahacicca na kino?
— Mahčyma, kali pravilna da hetaha padyści, — stvaryć dobry pradukt, pradać jaho i atrymać prybytak.
