Fota Depositphotos.com
Zhodna z roznymi hipotezami, na płaniecie Ziamla było niekalki supierkantynientaŭ, jakija ŭtvaralisia i źnikali miljard hadoŭ tamu. Ciapier vučonyja vykazvajuć zdahadku, što hetyja vializnyja masivy sušy farmirujucca raz na 600 miljonaŭ hadoŭ. Daśledčyki navat zdoleli pradkazać, dzie i kali sfarmirujecca nastupny supierkantynient, što ruchajecca patokam hornych parod u mantyi našaj płaniety.
Kantynienty znachodziacca na tektaničnych plitach — błokach ziamnoj kary, jakija płavajuć na mantyi. Mantyja dziejničaje nakštałt katła z kipniem: raspłaŭlenaje jadro Ziamli nahravaje hornyja parody, što pavolna padymajucca ŭvierch. U toj ža čas plity ziamnoj kary apuskajucca ŭ zonach subdukcyi na dno mantyi (zony na miažy litaśfiernych plit, uzdoŭž jakich adny błoki ziamnoj kary pahružajucca pad druhija). Taki kruhavy patok nazyvajecca mantyjnaj kanviekcyjaj, jakaja na praciahu miljonaŭ hadoŭ ruchaje kantynientalnyja plity, što paźniej źlivajucca ŭ adzin supierkantynient.
Kab bolš daviedacca pra ŭtvareńnie supierkantynienta, Ros Mitčeł, hieołah z Kitajskaj akademii navuk, i jaho kalehi daśledavali spačatku miehakantynienty, jakija mienšyja pa pamiery. Adnym z takich miehakantynientaŭ źjaŭlajecca Handvana, što ŭtvaryłasia 520 miljonaŭ hadoŭ tamu i pryviała da ŭźniknieńnia supierkantynienta Panhiei praz 200 miljonaŭ hadoŭ.
Kab zrazumieć, jak Handvana stała Panhiejaj, vučonyja nanieśli na mapu źmieny ŭ raźmiaščeńni kantynientalnych plit praz čas. Zatym vyjavili, jak heta raźmiaščeńnie źviazana z mantyjnymi patokami. Tak navukoŭcy zaŭvažyli, što kantynienty majuć tendencyju pahružacca da zon subdukcyi, dzie mantyjnyja parody astudžvajucca i apuskajucca. Mitčeł nazyvaje hetyja zony pajasami subdukcyi, bo kantynientalnyja plity zanadta šyrokija dla subdukcyi, tamu zasiadajuć i mohuć ruchacca tolki ŭ bakavym nakirunku ŭzdoŭž hetaha pojasa, a paśla sutykajucca ź inšymi kantynientami.
Z dapamohaj hetaj madeli vučonyja taksama pradkazvajuć, što budzie dalej z našaj płanietaj. Kali Panhieja raspałasia 175 miljonaŭ hadoŭ tamu, utvaryłasia ahniavoje kołca — zony subdukcyi, bahatyja na vułkany i ziemlatrusy pa pierymietry Cichaha akijana. Niekalki kantynientaŭ užo abjadnalisia i ŭtvaryli miehakantynient Jeŭraziju, što sutyknułasia z ahniavym kołcam — pojasam subdukcyi našaj epochi. Pastupova Jeŭrazija ruchajecca ŭ bakavym nakirunku ŭzdoŭž ahniavoha kolca, a potym sutykniecca z Amierykaj i ŭtvoryć novy supierkantynient praz 50-200 miljonaŭ hadoŭ, śćviardžaje Mitčeł.
Hieołahi nazvali nastupny supierkantynient Amazijaj. Choć i isnuje šmat sprečak nakont taho, dzie dakładna budzie znachodzicca kantynient, madel Mitčeła ŭkazvaje na centr Paŭnočnaha Ledavitaha akijana.
