Fota: bizmrg.com.
U redakcyju «NN» źviarnułasia nastaŭnica ź Viciebska Natalla, jakaja raskazała, što administracyja škoły, u jakoj jana pracuje, prymušaje piedahohaŭ afarmlać padpisku na dziaržaŭnyja haziety.
«Prablemie nie pieršy hod, ale vyrašyć jaje nijak nie možam. Vy skažacie: «Nie chočacie — nie płacicie». Ale ŭsim niazhodnym administracyja škoły nahadvaje, što my biudžetniki, dziaržava płacić nam zarpłatu. Maŭlaŭ, siadzicie i maŭčycie. Nie padabajecca — da pabačeńnia. A kamu chočacca hublać pracu?» — kaža Natalla.
Pa słovach žančyny, hrošy źbirajuć nie tolki z nastaŭnikaŭ, ale taksama sa školnaj administracyi i baćkoŭ vučniaŭ.
«Atrymlivajecca kala 90 haziet na škołu. Źbirajem na heta prykładna 1400 rubloŭ. Plus prymušajuć afarmlać padpisku na svajo imia. My z kalehami padličyli. Za kvartał na heta ŭsio kožny vykidvaje u siarednim 40-60 rubloŭ. Dobra jašče, kali b hetyja haziety chtości čytaŭ. Ale ž ich ci adnosiać u biblijateku, ci vokny imi ŭciaplajuć», — kaža žančyna.
Takaja abjava źjaviłasia ŭ adnoj ź minskich škoł. Fota vučniaŭ.
Padobnuju historyju nam raskazaŭ i nastaŭnik z Homiela. Ale ŭ jaho na padpiski pajšło ažno 75 rubloŭ za kvartał:
«Kali my stali aburacca, paabiacali niejkuju častku hrošaj viarnuć premijaj za śniežańskuju zarpłatu, ale nahadali, što pa zakonie za padpisku na pieryjadyčnyja vydańni, jakija vykarystoŭvajucca ŭ vychavaŭčaj pracy, nam i tak kampiensujecca častka vydatkaŭ. Maŭlaŭ, nie žalciesia».
Havorka idzie pra pastanovu Ministerstva adukacyi Biełarusi ad 19 kastryčnika 2011 hoda № 273 «Ab vyznačeńni paradku, umoŭ i kampiensacyi vydatkaŭ na nabyćcio vučebnaj i mietadyčnaj litaratury». Pa hetaj pastanovie nastaŭnikam sapraŭdy kampiensujuć vydatki — 24,5% ad bazavaj vieličyni. Uličvajučy, što bazavaja vieličynia składaje 29 rubleŭ, to havorka idzie ab kampiensacyi ŭ 7 rubloŭ 1 kapiejku.
Pa raskazach piedahohaŭ, vypisvać ich abaviazvajuć u asnoŭnym respublikanskija vydańni, a kali nastaŭniki z rehijonaŭ, to jašče i miascovyja. U topie dobraachvotna-prymusovaj padpiski «Nastaŭnickaja Hazieta», «SB. Biełaruś siońnia», «Minski Kurjer», «Biełaruskaja dumka», «Źviazda», «Respublika», «Junyj spasatiel».
«Pry hetym za svaje ž hrošy my kuplajem mietadyčnyja materyjały da ŭrokaŭ. Da prykładu, kamplekt płakataŭ dla majho pradmieta kaštuje 80 rubloŭ. Što rabić, kuplaju», — raskazvaje nastaŭnica anhlijskaj movy Karyna.
Jak raskazvajuć piedahohi, usim niezadavolenym i niazhodnym namiakajuć, što nichto nikoha nie trymaje i pracavać nie prymušaje. Maŭlaŭ, syduć jany — nastupnym dniom ich miescy zojmuć inšyja, łajalnyja da zahadaŭ administracyi.
Juryst: «Admova ad padpiski nie źjaŭlajecca padstavaj dla prymianieńnia da vas mier dyscyplinarnaha spahnańnia»
My spytali ŭ jurysta, što z nahody abaviazałaŭki pa padpiscy na haziety i časopisy kažuć zakony.
«Zakanadaŭstva Respubliki Biełaruś nie ŭtrymlivaje patrabavańniaŭ ab nieabchodnaści padpiski dla piedahohaŭ na jakija-niebudź vydańni, navat kali havorka idzie pra profilnyja vydańni. Prymus da padpiski źjaŭlajecca niezakonnym, — kamientuje jurystka Alena Sakałova. — Admova ad padpiski nie źjaŭlajecca padstavaj dla prymianieńnia da vas mier dyscyplinarnaha spahnańnia».
Voś jakuju paradu jurystka daje na vypadak, kali vyšejzhadany arhumient administracyi škoły padajecca niepierakanaŭčym:
«Kali vas prymušajuć padpisvacca na drukavanyja vydańni, vy majecie poŭnaje prava praihnaravać hety prymus. Nie dapamahaje — paprasicie dać chacia b adzin aficyjny dakumient, jaki abaviazvaje vas padpisacca na drukavanaje vydańnie. Takich dakumientaŭ niama. Nie dapamahaje navat heta? U takim vypadku raju nahadać administracyi vašaj škoły pra isnavańnie dadatku 1.1 instrukcyjna-mietadyčnaha lista «Ab praviadzieńni infarmacyjnych i kłasnych hadzin» ad 30 studzienia 2018 hoda, u jakim Ministerstva adukacyi «źviartaje ŭvahu na niedapuščalnaść pryciahnieńnia da nabyćcia dapamožnikaŭ i padpiski na pieryjadyčnyja vydańni za asabistyja hrašovyja srodki piedahahičnych rabotnikaŭ».
Chočacca skazać voś jašče što. Pra prablemu z abaviazkovymi padpiskami ŭ škołach ja čuju kožny hod. I kožny hod čuju adny i tyja ž arhumienty ad piedahohaŭ: «Viedajem, što niezakonna, ale padpisvajemsia, tamu što baimsia stracić pracu». Ale voś u čym ja ŭpeŭnienaja: biez praŭleńnia inicyjatyvy i nastojlivaści adstajać svaje pravy naŭrad ci atrymajecca.
Kali baiciesia, što paśla admovy padpisacca na haziety na vas pačnie cisnuć školnaja administracyja, raju admovicca ŭ piśmovaj formie, kab potym było što pradjavić vyšejstajačym orhanam abo sudu. Upeŭnienaja, što prymusovuju zdaču hrošaj nieadpaviednaj Pracoŭnamu kodeksu pryznaje navat biełaruski sud. Niekalki takich spraŭ — i situacyja źmienicca».