«Dumaŭ pra zarobki, jakija ŭ nas atrymlivajuć miedyki. I heta mianie ledź nie adviarnuła ad prafiesii»
Alaksiej žyvie ŭ Minsku. U hetym hodzie jon płanuje pastupać u Biełaruski dziaržaŭny miedycynski ŭniviersitet. Chłopiec choča być chirurham albo psichaterapieŭtam.
«Vyrašyŭ iści ŭ miedycynski, tamu što maje baćki — daktary. Hety duch łunaŭ vakoł mianie z samaha dziacinstva. Mianie vadzili pa niekatorych balnicach. Kaniečnie, nie ŭsie miedycynskija ŭstanovy pryjemna naviedvać, ale ŭ ich jość niejkaja atmaśfiera dapamohi, dabryni.
Baćki vychavali ŭva mnie spahadu ŭ dačynieńni da ludziej, ja chacieŭ by z hetym źviazać svajo žyćcio.
Rychtujusia da ispytaŭ z repietytarami. Niejkija momanty vuču sam, ale ŭ miedycynski biez dobraj padrychtoŭki pastupić składana.
Jašče pieršapačatkova, kali prymaŭ rašeńnie iści na ŭrača, dumaŭ pra zarobki, jakija ŭ nas atrymlivajuć miedyki. I heta mianie ledź nie adviarnuła ad prafiesii. Ale zaŭsiody jość nadzieja na lepšaje, što praź niejki čas niešta moža źmianicca», — razvažaje Alaksiej.
Jon nieadnarazova dumaŭ pajechać vučycca za miažu. Ale dla chłopca heta vielmi doraha.
«Byŭ varyjant z Polščaj, chacieŭ u Krakaŭski ŭniviersitet. Razhladaŭ VNU ŭ Rasii. Uśviedamlaju, što ŭ Rasii ja sa svaim mierkavańniem pra vajnu budu čužym. Nie vielmi pryjemna budzie razmaŭlać tam ź ludźmi z-za ich pazicyi.
Taksama ja dumaju, što situacyja ŭ Rasii z-za vajny budzie navat horšaj, čym u Biełarusi. Viadoma, mnie strašna ŭ budučyni pracavać u toj sistemie, jakaja dziejničaje ciapier u Biełarusi. Vučycca mnie šeść hod. I ja spadziajusia, što za hety čas usio pamianiajecca.
Baćki padtrymlivajuć mianie, jany žadajuć, kab ja praciahnuŭ siamiejnuju tradycyju. Ličać, što za miažoj budzie lepiej. Ale ŭsio ž syšlisia pakul na Biełarusi», — kaža jon.
«Vielmi sumna, što my žyviom u dziaržavie, dzie za daśledavańnie minułaha ciabie mohuć pasadzić»
Hamialčanka Volha ŭ hetym hodzie vyrašała iści vučycca na historyka. Dziaŭčyna choča trapić na biudžet.
«Umovy, u jakich my ciapier žyviom u Biełarusi, zastajucca ŭmovami. Nie treba na heta aryjentavacca. Ja prosta spadziajusia, što pry maim žyćci kali-niebudź možna budzie štości rabić i nie bajacca. Navat kali i nie źmienicca, to treba niejak zmahacca. Kali budzieš siadzieć na śpiecyjalnaści, jakaja ciabie nie cikavić, atrymlivać kapiejki, dyk što z hetaha?» — zadajecca pytańniem jana.
Iści ŭ nastaŭniki paśla zakančeńnia vučoby Volzie nie chočacca. Jaje cikavić krajaznaŭstva.
«U Homieli ceły płast historyi jašče nie adkryty. Tut idzie bolš upor na kamunizm i balšavizm. Ja chaču raskazać pra BNR, partyi, nacyjanalny ruch. Moža, navat napisać niekalki dobrych prac.
Vielmi sumna, što my žyviom u dziaržavie, dzie za daśledavańnie histaryčnaha minułaha ciabie mohuć pasadzić. Nas, homielskich, darečy, ličać niejkimi prarasijskimi. Minčuki niekatoryja kažuć, što tut navat i biełarusaŭ niama. Vielmi adčuvajecca, što rehijon pa-za nacyjanalnym kantekstam. Nibyta pryjšli balšaviki i ŭsio tut zrabili. Tak usio padajecca», — dzielicca abituryjentka.
Pastupać Volha budzie na biudžet. Płacić za navučańnie na histaryčnym fakultecie dla jaje nieprymalna.
«Usie svajaki pužajuć, što pajedu vučyć dziaciej ŭ viosku. Ale što rabić? Vytrymaju jak-niebudź. Pra vučobu za miažoj ja padumała pozna. Treba vučyć movu. Taksama ŭ mianie z baćkami ciažka. Jany čamuści razhladajuć varyjanty navučańnia ŭ Rasii. Jany nie ŭchvalajuć moj vybar prafiesii, bo ŭ joj šmat hrošaj nie zarobiš. Pytalisia ŭ mianie, jak ja budu chłusić dzieciam, kali mnie skažuć havaryć adno, a ŭ hałavie budzie inšaje. Ja adkazała, što padmanvać nie budu. Fakty i tolki fakty».
«Ja nie viedaju, jaki śviet budzie potym, ale ŭ maich marach jon taki, dzie ŭsie ŚMI raskazvajuć praŭdu»
Minčanka Vieranika ŭ hetym hodzie źbirałasia pastupać na fakultet žurnalistyki BDU. Dziaŭčyna navat chadziła na padrychtoŭčyja kursy. Ale ŭ vyniku vyrašyła iści na fiłfak.
«Mianie vielmi pryvablivała tvorčaść hetaj prafiesii. Ja pačała chadzić na žurfaku ŭ Škołu maładoha žurnalista. Z časam stali źjaŭlacca znajomyja, jakija raskazvali pra navučańnie tam. Usio razam dało adčuvańnie, što heta budzie vielmi dziaržaŭny fakultet.
Naprykład, u ese, jakoje nam treba pisać pry pastupleńni, my pavinny pryvodzić proźviščy dziaržaŭnych žurnalistaŭ.
Na Škołu maładoha žurnalista da nas prychodzili i studenty, i žurnalisty dziaržaŭnych ŚMI. Na tych zaniatkach, na jakich ja była, nie było adkrytaj prapahandy.
Pieršapačatkova ja vyrašała iści na žurfak, tamu što mnie spadabalisia dyscypliny, jakija tam byli. Taksama ja padpisanaja na błohieraŭ, jakija tam vučacca. Jany pa-roznamu raskazvajuć pra navučańnie. Niekatoryja kažuć, što im padabajecca, a jość tyja, chto tłumačyć, što tam kłasna tolki ŭ sensie vykładčykaŭ i ludziej», — kaža Vieranika.
Paśla naviedvańnia kursaŭ dziaŭčyna zrazumieła, što joj budzie składana vučycca na žurfaku. Na jaje pohlad, kab stać žurnalistam, nie abaviazkova mieć profilnuju vyšejšuju adukacyju.
«Vyrašała iści na fiłfak. Važnym kryteryjem stała toje, što ja lublu biełaruskuju movu, šmat vyvučaju litaratury. I z samaha pačatku ja vahałasia pamiž fiłałahičnym i žurnalisckim fakultetam. Vyrašyła, što, napeŭna, na fiłfaku budzie zručniej, cikaviej. Paśla jaho ŭ mianie taksama budzie mahčymaść pracavać litaraturnym redaktaram u časopisach, — dzielicca jana. —
Spadziajusia, što, kali ja skonču ŭniviersitet, Biełaruś užo budzie inšaj. Ja nie viedaju, jaki śviet budzie potym, ale ŭ maich marach jon taki, dzie ŭsie ŚMI raskazvajuć praŭdu. Choć heta i ŭtapična hučyć. I ja b chacieła być adnoj z tych, chto ŭ takich miedyja pracuje».
Vieranika spadziajecca trapić na biudžet. Jana viedaje, što joj paśla treba budzie adpracavać dva hady ŭ dziaržaŭnaj struktury. Ale dziaŭčyna pakul što prytrymlivajecca dumki, što palityčnaja situacyja za čatyry hady jaje navučańnia źmienicca.
«Vučobu za miažoj razhladała. Ale vyrašyła, što budu ŭ Biełarusi, tamu što tut maja siamja, siabry. Ja b nie zmahła heta kinuć. Moj znajomy pajechaŭ vučycca ŭ Polšču. Jon kaža, što nie viarniecca, pakul tut usio nie źmienicca. A ŭ mianie takija dumki, što jak jano moža źmianicca, kali ŭsie źjeduć. Ja chaču sama ŭdzielničać u źmienach», — kaža jana.
«Fakultet mižnarodnych adnosin u Biełarusi — ciapier hučyć jak aniekdot»
Aleś zakančvaje adnu sa staličnych škoł. Jon źbirajecca jechać vučycca ŭ Polšču. Chłopiec pastupaje na fakultet mižnarodnych adnosin.
«Kudy iści, dumaŭ doŭha. Siarod varyjantaŭ byli juryst, palitołah, žurnałst i dypłamat. Abraŭ apošniaje, tamu što ŭ mianie dobra jazyk padviešany.
Z baćkami adrazu vyrašyli, što budu vučycca za miažoj. Fakultet mižnarodnych adnosin u Biełarusi — ciapier hučyć jak aniekdot. Z kim suviazi naładžvać? A jeździć tolki ŭ Rasiju i tam siadzieć — nie pra mianie», — zaŭvažaje jon.
Navučańnie va ŭniviersitecie, kudy pastupaje Aleś, niatannaje. Ale chłopiec źbirajecca atrymać źnižku, jakuju dajuć za dobryja adznaki.
«Tam jość peŭnaja sistema. Mabyć, navat na pałovu mienš atrymajecca płacić. Nie dumaju, što ŭ najbližejšy čas ja viarnusia ŭ Biełaruś. Ale chočacca vieryć, što kali-niebudź pryviazu svoj dośvied nazad, na radzimu», — kaža jon.
Čytajcie taksama:
Viarnułasia ŭ Biełaruś ź Litvy — ciapier pahražaje 20 hadoŭ za teraryzm. Raskazvajem pra Alesiu Bunievič i padrabiaznaści jaje zatrymańnia
Mastacki muziej vykłaŭ videaekskursiju i 3D-tur pa vystavie da 100-hodździa muzieja Łuckieviča
