FAB-500 z płaniernaj sistemaj. Fota: Wikimedia Commons
Rasijski ekśpiert pa pytańniach uzbrajeńniaŭ Maksim Klimaŭ u svaim artykule ŭ interniet-vydańni «Vojennoje obozrienije» patłumačyŭ, u čym prablema z rasijskimi bombami.
Ën adznačaje, što źjaŭleńnie kiravanych pry dapamozie kaśmičnaj navihacyjnaj sistemy GPS avijabombaŭ JDAM stała faktyčna revalucyjaj u nastupalnaj pavietranaj vajnie. Heta dazvoliła šmatrazova pavysić efiektyŭnaść vajenna-pavietranych sił ZŠA za košt mahčymaści masavaha (załpavaha) vysokadakładnaha paražeńnia naziemnych celaŭ. Hetyja bomby dla pavieličeńnia dalnaści palotu atrymali raskładnyja kryły (JDAM-ER).
Dla ŭnutranych bombaadsiekaŭ źniščalnikaŭ byli stvoranyja kiravanyja avijabomby małoha dyjamietru. Heta dazvoliła rezka pavysić kolkaść takich avijabombaŭ na borcie i zabiaśpiečyć paražeńnie da dvuch dziasiatkaŭ celaŭ z adnaho samalota. Adznačajecca, što padobnyja raspracoŭki maje Iran. Jon vykarystoŭvaje kiravanyja avijabomby z udarnych samalotaŭ Su-22.
U toj ža čas Rasija, zaŭvažaje ekśpiert, značna adstaje ŭ raspracoŭkach. Jon nazyvaje šerah pryčyn.
Adnoj z klučavych pryčyn «praktyčna poŭnaha zavału» raspracovak kiravanych avijabombaŭ z naviadzieńniem pa kaśmičnaj navihacyjnaj sistemie — raspaŭsiudžanaść va Uzbrojenych siłach Rasii «hrymučaj niepiśmiennaści».
Jana zaklučajecca ŭ mierkavańni pra toje, što ŭ sučasnaj vajnie ŭ pieršuju čarhu buduć vyviedzienyja z ładu spadarožniki. Heta, maŭlaŭ, zrobić nieefiektyŭnym vykarystańnie kiravanych avijabombaŭ, jakija, jak viadoma, navodziacca z dapamohaj spadarožnikavaj suviazi.
Druhaja pryčyna, jakuju akreślivaje śpiecyjalist, — nizki ŭzrovień inicyjatyŭnych rabot pa tematycy kiravanych avijabombaŭ. Tyja raspracoŭki, jakija vialisia ŭ 2000-2010-ch hadach, pakazali, što kanstruktary nie razumieli samoj sutnaści takoj zbroi. Madeli kiravanych avijabombaŭ byli vielmi nizkaj aeradynamičnaj jakaści, što nie vyrašała prablemy dasiahnieńnia maksimalnaj dalnaści palotu.
Nie zmahli vyrašyć hetuju prablemu i raspracoŭki tak zvanych «kłasičnych ajčynnych karektavanych avijabombaŭ». Jany vialisia dziaržaŭnym navukova-vytvorčym pradpryjemstvam «Rehijon» jašče z časoŭ SSSR.
Ekśpiert adznačaje, što raspracoŭki pa dakładnaści patraplańnia i efiektyŭnaści bajavoj častki «znachodziacca na dastatkova vysokim uzroŭni», adnak majucca dźvie prablemy: vysoki košt i niedastatkovaja aeradynamičnaja jakaść.
Śpiecyjalist taksama zhadvaje raspracoŭku karparacyi «Taktyčnaje rakietnaje ŭzbrajeńnie» — vyrab «Hrom», jaki raźličany na prymianieńnie z Su-57 piataha pakaleńnia. Ale takich samalotaŭ u Rasii vielmi mała. Da taho ž «Hrom» taksama nie adroźnivajecca vysokimi aeradynamičnymi jakaściami, a jaho vytvorčaść darahaja.
Ekśpiert vykazvaje mierkavańnie, što siońnia dla Rasii aktualnaj zjaŭlajecca vytvorčaść masavaj i adnosna tannaj kiravanaj avijabomby dla samalotaŭ 4-ha pakaleńnia.
Na jaho dumku, dla rasijskich vajskovych kanstruktaraŭ zastajucca niezrazumiełymi i pytańni raspracoŭki kiravanych avijabombaŭ «małoj pamiernaści». Vyznačalny faktar ich efiektyŭnaści — vysokaja dakładnaść pry adnosna słaboj bajavoj častcy. Realizacyi zadačy možna dabicca za košt vysokadakładnaj i dastatkova darahoj hałoŭki samanaviadzieńnia.
Vysokija ceny takoj vytvorčaści nie dazvalajuć abstalavać avijabomby avijacyjnaj bartavoj radyjołakacyjnaj stancyjaj. Zamiest hetaha vykarystoŭvajecca radyjoŭzryvalnik.
Usie hetyja pryčyny pryviali da taho, što rasijskija vojski majuć na ŭzbrajeńni jašče savieckuju fuhasnuju avijabombu FAB-500. Jana maje «nieaptymalnuju pamiernaść» i nizkija aeradynamičnyja jakaści.
Aŭtar źviartaje ŭvahu, što prablemy z vykarystańniem hetaj płaniernaj avijabomby pačalisia amal adrazu.
Jon cytuje paviedamleńnie telehram-kanała «Vajenny infarmatar» («Vojennyj ośviedomitiel») ad 12 sakavika 2023 hoda pra toje, što
«ŭ Daniecku na adnoj z vulic Kujbyšaŭskaha rajona była znojdziena avijabomba FAB-500 M62, jakaja nie razarvałasia i ŭpała z pryčyny techničnaj niaspraŭnaści z borta rasijskaha bambavika… Za niekalki mietraŭ ad snarada, jaki ŭpaŭ, lažaŭ błok kiravańnia i karekcyi».
Druhi vypadak viadomy ŭsim. Heta padzieńnie avijabombaŭ na Biełharad.
Aŭtar ličyć, što prablemy nie tolki ŭ samich avijabombach, ale i ŭ ich nośbitach — samalotach Su-34. Jon zaŭvažaje, što na ŭzbrajeńni ciapier znachodziacca samaloty ŭ istotna ŭrezanym vyhladzie, čym jany zadumvalisia ŭ kancy 1980-ch hadoŭ. Pry hetym isnuje šerah pretenzij da bartavoj radyjołakacyjnaj stancyi.
Adnak, jak adznačaje śpiecyjalist, «pryčyna nie ŭ samalocie i jaho «borcie», a ŭ tym, što zakazčyk (VPS RF) u 2000-ch hh. prosta vykraśliŭ (vyklučyŭ) ceły šerah patrabavańniaŭ da samalota, i ciapier hetaja «ekanomija na zapałkach» vielmi vostra pakazała siabie ŭ SVA».
U artykule značnaje miesca adviedziena pierakazu asnoŭnych niedachopaŭ kiravanaj płaniernaj fuhasnaj avijabomby FAB-500M62. Siarod ich — niedastatkovaje harantavańnie biaśpieki i pieravyšeńnie vahi avijabomby, što pryvodzić da vypadkovaha jaje adryvu ad bałačnaha trymalnika nośbita-samalota.
Da taho ž, jak śćviardžaje aŭtar, «pryviadzieńnie kryła ŭ palotnaje stanovišča robicca z dapamohaj naciahnutaj spružyny… Jaje naciahvajuć minimum 2 čałavieki, a treci pavinien prakantralavać pastanoŭku ŭsiaho hetaha žachu na zamok».
Istotnym niedachopam FAB-500M62 zjaŭlajecca i jaje vialiki košt.
Śpiecyjalist zadajecca taksama pytańniem, navošta vykarystoŭvajecca kalibr 500, kali viadoma, što najbolš efiektyŭnym rašeńniem dla kiravanaj avijabomby byŭ by kalibr 250.
Jašče adnoj prablemaj, jakuju pakul nie zdoleli vyrašyć rasijskija kanstruktary, zjaŭlajecca efiektyŭnaść vysokadakładnych bojeprypasaŭ sa spadarožnikavym naviadzieńniem va ŭmovach pieraškod (sistem radyjoelektronnaj baraćby). Jaje možna vyrašyć za košt pavieličeńnia chutkaści kiravanaj avijabomby.
Takim čynam, padvodzić vyniki ekśpiert, asnoŭnymi prablemami, jakija nieabchodna vyrašyć, zjaŭlajucca: naładžvańnie vytvorčaści kiravanych avijabombaŭ aptymalnaha kalibru (250 kh); zabieśpiačeńnie vysokich aeradynamičnych charaktarystyk i dalnaści płaniravańnia; raspracoŭka linii suviazi «kiravanaja avijabomba-samalot» — hałoŭka samanaviadzieńnia; madernizacyja Su-34.
Čytajcie jašče:
Ekśpiert vykazaŭ mierkavańnie, dla čaho rasijskija «Rusłany» prylatali ŭ Homiel
Ekśpiert vykazaŭ mierkavańnie, dla čaho Rasija raskansiervuje tanki T-55
