Kamu što, a mnie tema «niepaźbiežnaj devalvacyi» biełaruskaha rubla nie daje spakoju.
Zaraz pajšli hulać peŭnyja kazki. Niechta kinuŭ, i ŭsie źjeli, što biełaruski rubiel u vyniku rasiejskaj devalvacyi 98-ha hodu abvaliŭsia ŭ 8 razoŭ. Heta, skažam miakka, vielmi niapoŭny bok praŭdy. Biełaruski rubiel, viadoma, tady abvalvaŭsia, adnak biez asablivaj suviazi z rasiejskim defołtam. Rasiejskaja devalvacyja, nahadajem, adbyłasia tady ciaham niekalkich miesiacaŭ u kancy 98-ha, kali rubiel skoknuŭ u try razy, z 8 da 25. Adnak biełaruskaja valuta padała pavodle svaich zakonaŭ, i da 98-ha, i paśla. Voś siaredni kurs biełaruskaja rubla ŭ tyja hady: 1996 – 15500, 97 – 30 700, 98 – 107 000, 99 – 320 000, 2000 – 1180 000. Jak bačym, kožny hod stabilna adbyvałasia padzieńnie ŭ dva, albo try razy – niezaležna ad pavodzinaŭ rasiejskaha rubla.
Hladzim dalej. Ad 2000 hodu rasiejski rubiel stabilizavaŭsia na ŭzroŭni 28-30, i amal niaźmienna zastavaŭsia takim 13 hadoŭ! (kurs 2013 hodu – 31!) A što z našym? A naš za hety čas upaŭ z 1200 (u 2000-ym) da 10 tysiač u 2013. Devalvavaŭsia ŭ 8-9 razoŭ! Rasiejski staić 13 hadoŭ, a my devalvujemsia. Što skažuć tyja, chto nas pierakonvaje, što biełaruski rubiel va ŭsim pryviazany da rasiejskaha — maŭlaŭ, kudy jon, tudy i my? Čamu ciapier, kali rasiejski padaje, my pavinny aŭtamatyčna dahaniać jaho? My i tak zabiehli napierad u 10 razoŭ u svajoj devalvacyi!
I jašče nahadaju reč, pra jakuju mnohija zabyli. Ciapier ciažka ŭjavić, što faktyčna 6 hadoŭ, z 2002 pa 2008 hod biełaruski rubiel zastavaŭsia davoli stabilnym, kala 2 tysiač! I darečy, heta byli adnosna «tłustyja» hady, kali zarobak vyras z 50 da 400 dalaraŭ. I kurs biełaruskaha rubla da rasiejskaha hadoŭ amal 10 hadoŭ (!!!) byŭ pryblizna 70-100. To bok heta była «norma», pry jakoj ekanomika nia tak i kiepska pracavała.
Prosta nadakučyła, što jak tolki niejkija prablemy ŭ ekanomicy, dyk adrazu devalvacyja, to bok raŭnamiernaje źbiadnieńnie ŭsiaho nasielnictva. Chaj by adkazvali vybaračna – tyja, u kaho nieefektyŭnaja vytvorčaść, vialikija zatraty na pradukcyju. Kali nia mohuć pradać tavar u Rasiei, chaj šukajuć inšyja rynki albo vykidvajuć tavar na biełaruski rynak – ceny choć źmienšacca. Chaj razarajucca, kali pracavać nia ŭmiejuć. Chaj źmianšajuć usialakija sacyjalnyja prahramy, ekanomiać, chaj pavialičvajecca biespracoŭje. Darečy, i Bahdankievič taksama, jak i ja, dumaje! A devalvacyja – samy prosty i prymityŭny sposab. Ale ja dumaju, jaho i vybieruć. Na žal.
