Mapa Marteła, źviedzienaja z 12 zdymkaŭ. Vyjava: Jelski ŭniviersitet
Navukoŭcy Jelskaha ŭniviersiteta (ZŠA) adnavili nadpisy na mapie Hienrycha Marteła Hiermanskaha 1491 hoda — toj samaj, jakoj karystaŭsia Chrystafor Kałumb, kali źbiraŭsia ŭ płavańnie da Indyi.
Za piać socień hod mapa struchleła nastolki, što niemahčyma było pračytać nivodzin nadpis. U 2014 hodzie jaje sfatahrafavali ŭ 12 roznych kolerach, u tym liku niabačnych čałaviečamu voku.
Zdymki «źlapili» ŭ adzin z dapamohaj kampjutara i zdabyli niamała cikavaj infarmacyi. Naprykład, Uschodniuju Aziju aŭtar apisvaŭ pa źviestkach z «Vandrovak Marka Poła», a Paŭdniovuju Afryku — pa nieviadomaj na siońnia častcy mapaŭ z manuskryptaŭ «Hieahrafii» Ptałamieja, napisanaj pavodle źviestak afrykanskich, a nie jeŭrapiejskich daśledčykaŭ.
Raniej niabačnaje papiaredžańnie pra monstra ŭ Indyjskim akijanie
Teksty na mapie apisvajuć zachaplalnyja rečy. U Indyjskim akijanie nibyta vodzicca «marski monstr, jaki jak Sonca źziaje, jakoha ciažka apisać, skazać možna tolki, što jaho skura miakkaja, a cieła hihanckaje». A ŭ Paŭdniovaj Azii niby žyvie narod Panocii, jaki maje takija vialikija vušy, što moža spać, ukryŭšysia imi.
Toje, što Kałumb karystaŭsia mienavita hetaj mapaj, uskosna paćviardžajuć jaho ŭłasnyja natatki: jon čakaŭ pabačyć Japoniju tam, dzie jaje pakazvaje tolki mapa Hienrycha Marteła, — davoli daloka ad bierahoŭ Azii.
Praŭda, mapa nie dapamahła Kałumbu znajści alternatyŭny šlach da Indyi praz Atłantyčny akijan. Zamiest taho jon dapłyŭ da Bahamskich astravoŭ, a jaho vandroŭka adkryła jeŭrapiejcam Amieryku, nie paznačanuju na mapach tych časoŭ.
Hladzicie taksama: Ńju-Jorkskaja publičnaja biblijateka vykłała 20 tysiač starych mapaŭ
