Davier jak ideałohija
Narviežskaje hramadstva pabudavanaje na daviery. Jak najbolš uražlivy momant, pryviadu razmovu ź siabram adnoj vybarčaj kamisii (parłamienckija vybary ŭ Narviehii prypali akurat na čas pajezdki). Dyk voś, jon raskazaŭ, što tolki ŭ 2012 hodzie narviežcaŭ abaviazali pakazvać pašpart (ci inšy dakumient) pry hałasavańni, i toje, tolki pad ciskam spravazdač mižnarodnych naziralnikaŭ. Dahetul čałaviek prosta nazyvaŭ svajo imia, kali addavaŭ biuleteń.
«Hetak ža možna niekalki razoŭ prahałasavać, nazyvajučysia roznymi asobami», — skazaŭ ja, navučany biełaruskimi «karusielami».
Adkaz narvieha byŭ naiŭny, ale ščyry.
«A navošta kamuści heta rabić?» — skazaŭ jon.
Ludzi tut nie razumiejuć chłuśni i krucielstva, hramadstva takich adrynaje.
Chavać štości — značyć vyklikać da siabie niedavier. Hetaja fiłasofija prajaŭlajecca va ŭsich śfierach žyćcia: ad handlu da dziaržaŭnaj słužby.
«Moža padacca, što ŭ nas lohka žyłosia b krucialu, ale heta nie tak. Jamu žyłosia b ciažka. Jak ciažka sumlennamu čałavieku žyć siarod prytvorcaŭ, hetak i prytvorcam ciažka siarod sumlennych ludziej», — skazaŭ mnie tutejšy.
Dziŭnaja situacyja z ałkaholem
Być ałkaholikam u Narviehii vielmi doraha — tut 0,5 ł piva kaštuje kala 10 jeŭra. Ale dobra, kali vy jaho znojdziecie, bo ŭ 90% naviedanych praduktovych kram jaho nie pradavałasia. Što chočaš pi: ad małaka da enierhietykaŭ i sokaŭ ź miakaćciu, ale ałkaholu niama. U toj kramie, dzie ja znajšoŭ piva, jano pradavałasia tolki da 21 hadziny. Ale heta byŭ i samy mocny ałkahol tam — ni harełki, ni vina. Narviežcy zvyčajna pryvoziać ałkahol z duty free paśla pieralotaŭ abo chodziać u bary z drakonaŭskimi nakrutkami.
Biełarusaŭ vydaje tvar
Daviałosia pabyvać u načnym kłubie, dzie tusujecca staličnaja moładź. Zbolšaha usio jak i ŭ nas. Adzinaje, što studenty nie mohuć dazvolić sabie kaktejli ci navat piva, tamu tut kampanijami napivajucca doma, a ŭžo potym iduć tancavać. Što ŭraziła: niedzie praz 20 chvilin da mianie padyšoŭ achoŭnik sa słovami «kali vy nie budziecie ŭśmichacca, to my vas vyhanim». Kaniečnie, naŭrad ci heta była surjoznaja pahroza, chutčej, prosta miesiedž, što ŭ zabaŭlalnych ustanovach tut pryniata viesialicca tak, kab heta było jasna.
Prablemy narviežskaha hramadstva
Bolšaść biełaruskich prablem u Narviehii ŭ toj ci inšaj stupieni ŭžo vyrašanyja, kali havorka pra ŭzrovień žyćcia: škoły z sadkami tut biaspłatnyja, ale ŭ ich nie kormiać. Miedycyna biaspłatnaja, ale doŭhija čerhi. Zarobki vialikija, ale chočacca bolš.
Adnak najbolš jaskrava pra prablemy hramadstva havoryć dyjałoh, jaki adbyŭsia ŭ mianie z pradstaŭnikom Centralnaj partyi, jakaja potym nabrała 19 z 161 miesca ŭ Stortynhu (parłamiencie).
Dyk voś, jon raskazvaŭ mnie pra vaŭkoŭ. U Narviehii ich da minułaj zimy było kala 130-ci, ale, maŭlaŭ, za zimu ich papulacyja pavialičyłasia na 19%, — kazaŭ jon ličbami.
«Vaŭki napadajuć na fiermierskich aviečak. Pavieličeńnie ich kolkaści — pahroza. Našaja vybarčaja prahrama praduhledžvaje ŭviadzieńnie kvoty na kolkaść vaŭkoŭ u Narviehii, astatnich my prapanujem adstralać. Uvohule, bolš hłabalnym vyrašeńniem było b pasialić ich usich u adnoj reziervacyi, adkul jany b nas nie dajmali», — skazaŭ jon.
Sproby pasialić vaŭkoŭ u reziervacyi byli i raniej, ale jany, čakana, praihnaravali rašeńni narviežskaha parłamienta i raźbiehlisia adtul:)
Ciažka ŭjavić, kab u Biełarusi adnym z punktaŭ vybarčaj prahramy ŭ kahości značyłasia prapanova skaračeńnia papulacyi babroŭ, jakija taksama pradstaŭlajuć prablemu, ale nie palityčnuju.
Tusoŭka dla starych
Jak čałaviek, jakomu znajomy ład žyćcia biełaruskich piensijanieraŭ, asabliva ŭ hłybincy, byŭ šakavany, vypadkova zajšoŭšy ŭ kirchu ŭ pryharadzie Osła.
Heta byŭ viečar aŭtorka, ale ŭnutry niby pčoły hudzieli: usia zała była zastaŭlenaja stałami, za jakimi stajali/siadzieli ludzi stałaha vieku, usie pra niešta havaryli, raźbiŭšysia na hurtki pa intaresach za kožnym stałom. Niechta tam mapu abmiarkoŭvaŭ, niechta štości jeŭ.
Viadoma, biez ałkaholu. Apranutyja jak na vychad, ale bieź pieraboru: u džynsach, krasoŭkach.
Jak ja zrazumieŭ, heta takaja tusoŭka dla starych, jakija ŭžo nie pojduć u kłub ci hulać u baskietboł, ale jakija i nie zhodnyja załazić u pancyr svajoj chaty, chočuć adčuvać siabie źviazanymi z hetym śvietam. U hetym žadańni i ŭjaŭlajecca roźnica z našymi starymi, jakija žyvuć minułym, adrynajuć madern.
