Daśledavańnie mižnarodnaj hrupy navukoŭcaŭ pakazała, što navučańnie padmanu moža palepšyć raźvićcio spaznavalnych pracesaŭ čałaviečaj psychiki. Dzieci, jakija navučajucca chłusić raniej, vyśvietlili navukoŭcy, majuć značna lepšyja kahnityŭnyja zdolnaści, čym ich «praŭdzivyja» adnahodki, piša Radyjo Svaboda.
Prafesar Instytutu daśledavańnia dziaciej im. Džekmana z Kanady (OISE) Doktar Kan Li i jaho suaŭtary z Kitaju, Synhapuru i ZŠA praviali eksperyment. Jany pratestavali 42 dziaciej daškolnaha ŭzrostu (3-4 hady). Nivodzin z hetych małych, zapeŭnivajuć navukoŭcy, nia ŭmieŭ padmanvać. Jany padzialili dziaciej na dźvie hrupy z roŭnaj kolkaściu chłopčykaŭ i dziaŭčynak: eksperymentalnuju i kantrolnuju hrupy.
U eksperymentalnaj hrupie dziaciej vučyli, jak možna z dapamohaj padmanu vyjhrać hulniu, u kantrolnaj hrupie — nie rabili ničoha.
Čatyry dni dzieci hulali ŭ hulniu, u jakoj jany chavali łasunak ad darosłaha ŭ ruce. Darosły pavinien byŭ vybrać ruku, na jakuju pakazvaje dzicia. Kali dziciaci ŭdavałasia padmanuć darosłaha, jon pakidaŭ hety łasunak sabie i hulnia praciahvałasia. Paśla zakančeńnia hulni ŭ kožnaha dziciaci zamiarali vykanaŭčuju funkcyju mozhu, vyznačali ŭzrovień samakantrolu, zdolnaść prahnazavać pavodziny inšaha čałavieka.
U vyniku vyjavili, što dzieci, jakich vučyli padmanvać, apynulisia pa ŭsich hetych punktach bolš zdolnymi za dziaciej z hrupy, dzie nie vučyli padmanvać.
«My zaŭsiody turbujemsia ab tym, što kali dzicia chłusić, buduć žudasnyja nastupstvy, — kaža doktar Li, — ale, akazvajecca, jość vialikaja roźnica pamiž dziećmi, jakija chłusiać raniej, i tymi, chto chłusiać paźniej. Dzieci, jakija navučylisia vydumlać raniej, jak praviła, majuć značna lepšyja kahnityŭnyja zdolnaści».
«Chłuśnia — heta narmalnaja častka staleńnia; čym raniej čałaviek vučycca padmanvać, tym lepš, — śćviardžaje ŭ svaim artykule prafesar Li. — Samakantrol i «teoryja rozumu» źjaŭlajucca fundamentalnymi kahnityŭnymi navykami, jakija ludzi pavinny mieć, kab vyžyć».
