U žniŭni śpiecyjalnaja kamisija pačała pravierku dziejnaści Bractva śviatych vilenskich pakutnikaŭ, jakoje ŭznačalvaje Mikoła Matrunčyk. Bractva paŭstała ŭ pačatku 1990-ch hadoŭ i abjadnała pad svaim kryłom tych ludziej u pravasłaŭnaj carkvie, jakim darahaja biełaruskaja mova i słova.
Mikoła Matrunčyk. Fota Voli Aficeravaj.
Dziejnaść bractva ŭsialak padtrymlivaŭ mitrapalit Fiłaret.
«Fiłaret dobra staviŭsia da biełaruskaj spravy. My ŭzhadniali ź im svaje płany, jon davaŭ nam šmat paradaŭ pa mižnarodnaj linii, kali nam nie chapała svajho dośviedu», — raskazvaje spadar Matrunčyk.
Bractva vilenskich pakutnikaŭ było prymacavanaje da Pietrapaŭłaŭskaha sabora ŭ Minsku. Mienavita tam u svoj čas źjavilisia pieršyja liturhii na biełaruskaj movie, jakija pravodziŭ ajciec Hieorhij Łatuška. Šmat namahańniaŭ bractva ŭkładvała ŭ pierakłady pravasłaŭnaj litaratury, liturhii, Novaha zapavieta na biełaruskuju movu. Heta byŭ taki astravok biełaruskaści ŭ BPC.
Mikoła Matrunčyk kaža, što situacyja mocna źmianiłasia paśla prychodu mitrapalita Paŭła, jaki na praciahu ŭsiaho svajho terminu znachodžańnia ŭ Biełarusi nijak nie źviartaŭ uvahu na dziejnaść bractva. «Kali śviatkavali 25-hodździe bractva, to dumali, što mitrapalit niejak pahladzić u naš bok, ale nie, jon byŭ zaniaty inšymi spravami», — kaža spadar Matrunčyk.
Va ŭłasnaści bractva majecca i nieruchomaść, u ichnim rasparadžeńni jość dom «Kinanija» ŭ Kałodziščach.
Mienavita tam prachodziać biełaruskamoŭnyja pravasłaŭnyja imprezy, roznyja treninhi, sustrečy. Isnuje viersija, kiraŭnictva carkvy paličyła, što ŭ bractva isnuje zašmat samastojnaści, tamu i była inicyjavanaja pravierka.
«Naša bractva jak niejkaje bialmo ŭ voku dla kahości, pastajanna čahości patrabujuć biełaruskaha, jakoha navat u hramadstvie niama, a što kazać pra carkvu. A my to adzin zvarot napišam, to inšy. Prasili ŭšanoŭvać bolš hodna biełaruskich śviatych, kab jany stali nacyjatvorčym čyńnikam», — raskazvaje Matrunčyk.
Jak rastłumačyŭ sam mitrapalit Pavieł, idzie pravierka tych strukturaŭ, jakija znachodziacca ŭ miežach mitrapolii. Spadar Matrunčyk kaža, što da hetaj pravierki rychtavalisia doŭha. Usiaho ŭ śpisie na pravierku kala 40 punktaŭ. Pravierka była zavieršana jašče 15 žniŭnia, a jaje vyniki pavinny byli być ahučanyja jašče 20 žniŭnia, ale ich usio jašče niama.
Bractva vilenskich pakutnikaŭ maje šmatlikija mižnarodnyja suviazi i finansava zaŭsiody było niezaležnym ad mitrapolii.
Pres-sakratar BPC Sierhij Lepin skazaŭ «Našaj Nivie», što pravierki byvajuć u kožnaj struktury, u tym liku ŭnutry BPC, jon nie raić šukać u hetaj situacyi niešta nadzvyčajnaje. Kali buduć vyniki pravierki, ajciec Sierhij pakul nie moža skazać.
Mikoła Matrunčyk — mahistr fiłasofii, historyk, publicyst, hramadski i carkoŭny dziejač.
