Vystupajučy 29 maja pierad rabotnikami MTZ, Alaksandr Łukašenka padzialiŭsia svaimi pryncypami, adzin ź jakich hučyć tak: «Praŭda, jakaja b jana ni była. Tamu što panaabiacaješ, vybary projduć — ludzi buduć dumać: «Naabiacaŭ, a dzie abiacanaje?»
Sapraŭdy, u 2015-m Alaksandr Łukašenka išoŭ na vybary z cudoŭnaj prahramaj, u jakoj było ŭsio: raźniavolvańnie biznesu, skaračeńnie roli dziaržavy, pašyreńnie paŭnamoctvaŭ miascovych uładaŭ, spynieńnie rostu cen, pavieličeńnie dabrabytu, adsutnaść novych padatkaŭ…
Praŭda, akazvajecca, što ź nievialikimi kaśmietyčnymi praŭkami hetuju ž prahramu možna vykarystoŭvać i sioleta, bo amal ničoha z taho, što Łukašenka abiacaŭ biełarusam, nie vykanana — da takoj vysnovy pryjšli žurnalist «Našaj Nivy» Arciom Harbacevič i ekanamist Siarhiej Čały, praanalizavaŭšy pieradvybarčyja abiacańni Łukašenki piacihadovaj daŭniny.
Pryvodzim papunktavy razbor.
Čytajcie: Poŭnaja viersija prahramy Alaksandra Łukašenki na vybarach 2015
Arciom Harbacevič: Jak vam hetaja pampieznaja ŭstupnaja častka da prahramy?
Siarhiej Čały: Napiaredadni akurat adbyłasia čarhovaja devalvacyja, chvalicca nie było čym, tamu prapahanda prapanoŭvała hladzieć nie na apošnija hady, a na ŭvieś tvorčy šlach Łukašenki. Adsiul i hetyja słovy va ŭstupie, što «dva dziesiacihodździ tamu my atrymali niezaležnaść», «stahodździami da jaje išli». I tut niby Łukašenka — vianiec hetych viekavych narodnych pamknieńniaŭ.
Tady jon upieršyniu admoviŭsia rabić vybarčuju kampaniju, maŭlaŭ: narod i sam usio bačyć, padmacoŭvajučy zvykłym «nie my spravakavali hety kryzis».
Ale heta niapraŭda: kankretna Łukašenka byŭ vinavaty ŭ abvalnym kryzisie 2014-2015, bo biełaruski rubiel i tak ličyŭsia Mižnarodnym valutnym fondam trochu pieraacenienym, a paśla nafty i «Krymnaša» valuta našaha asnoŭnaha rynku pajšła ŭniz. Łukašenka tady pravioŭ asobnuju naradu i paŭtaryŭ jašče raz dumku ŭ śniežni, kštałtu: «Nie treba, kab naš rubiel hnaŭsia za rasijskim».
U vyniku naš rubiel staŭ zanadta mocny, pradukcyja pierastała pradavacca na rasijskim rynku, bo stanovicca vielmi darahoj.
Tamu jaho piersanalny ŭniosak u toje, što kryzis staŭ šokavym, adnaznačna jość.
Nu a ŭ astatnim… Uspomnili daŭno adolenych fantomnych vorahaŭ: «Chaos dzievianostych, bandycki kapitalizm», chacia i nijakaha asablivaha kapitalizmu ŭ nas nie było, bo pryvatyzacyju nie praviali.
Nu i asnoŭny miesedž na fonie Ukrainy byŭ taki: choć dabrabytu i niama, to davajcie radavacca, što choć nie latajuć kuli.
Arciom Harbacevič: Dobra, idziom pa punktach: «Umacavańnie biełaruskaha rubla, padtrymka ZVR na biaśpiečnym uzroŭni», — zroblena?
Siarhiej Čały: Tak! Za vyniatkam taho, što sakavickaja devalvacyja na našych vačach abnuliła hety pośpiech. Było tak, što 35 miesiacaŭ nasielnictva pradavała valutu, ale novy abvał źjeŭ pracentnyja prybytki za 5 hod.
A padtrymki ZVR na biaśpiečnym uzroŭni pa suśvietnaj mietadałohii nie było ŭ Biełarusi ŭvohule nikoli.
Ale hrašovaja masa sapraŭdy nie rasła niekantralavana, tut zasłuha Nacbanka. Choć emisija i była vyšejšaj za rost ekanomiki, ale rabili što mahli.
Arciom Harbacevič: «Rašučaja baraćba z manapalizmam z metaj sumlennaj kankurencyi i źnižeńnia cen». Heta zroblena?
Siarhiej Čały: Asobnaje viedamstva stvaryli, heta praŭda. Ale Kałtovič prajhraje sudy, kali sprava datyčyć dziaržaŭnych manapolij — Biełpošta, kamunikacyjnyja pasłuhi. Tamu ŭ niejkaj formie, ale asnoŭnyja pytańni dziaržaŭnych manapolij nie vyrašany.
Arciom Harbacevič: A rost pryvatnych sietak — heta dobra? Sietki prykryvajuć svaju ekspansiju tym, što «dziaržava patrabuje zarobkaŭ i zaniataści, a tolki vialikija sietki mohuć heta zabiaśpiečyć». Ja takuju dumku čuŭ ad niekatorych dziejačaŭ.
Siarhiej Čały: Pry narmalnaj kankurencyi zarobki byli b vyšejšyja, bo, kali ty najbujniejšy pracadaŭca, ty hulaješ pa svaich praviłach.
Tam taksama jość punkt u prahramie pra źnižeńnie cen — heta śmiešna, pakidaju biez kamientaroŭ.
Arciom Harbacevič: Voś cikavy punkt: «Pavyšeńnie efiektyŭnaści biudžetnych vydatkaŭ, uklučajučy pradastaŭleńnie dziaržaŭnaj padtrymki pradpryjemstvam niezaležna ad form ułasnaści na raŭnapraŭnaj asnovie». Zdajecca, słovy Łukašenki ŭ 2020-m pra «kubyški» prosta abviarhajuć jaho ž prahramu.
Siarhiej Čały: Nacbank vielmi mocna aburajecca niarynačnym kredytavańniem pradpryjemstvaŭ pa dziaržaŭnych prahramach. Bo jany chočuć, kab popyt na kredyty zaležaŭ ad stavak, a kali banki vymušany vydavać masy hrošaj dziaržaŭnym pradpryjemstvam pa niarynkavych staŭkach, to efiektyŭnaść kiravańnia hrašovaj masaj padaje.
Tamu dziejańni byli takija: pastupova, kožny hod na 20%, skaračaŭsia pryrost takich dziaržprahram, a potym i fizičnaje skaračeńnie srodkaŭ, ale apošni hod chłop — i zamiest skaračeńnia atrymaŭsia rost. Znoŭ abnuleńnie raboty adbyłosia.
Tamu kanstatujem, što niejkaja sproba vykanać punkt była, ale biespaśpiachovaja ŭrešcie.
Arciom Harbacevič: Ale davajcie spynimsia jašče na frazie «dziaržpadtrymka niezaležna ad formy ŭłasnaści». Akurat ciapier mnohija ŭspaminajuć, kolki padatkaŭ jany zapłacili dziaržavie, prosiać padtrymki, a im pakazvajuć šyš.
Siarhiej Čały: Kaniečnie, ničoha hetaha niama. A dziejańni dziaržavy sioleta prosta abviarhajuć hety tezis. Vidavočna, što jon byŭ tolki na papiery, a ŭ dumkach Łukašenki takoha nie było navat blizka.
Arciom Harbacevič: Vychodzić, «zachavać mocnuju dziaržavu» z ustupnaj častki — heta značyć, što ŭ čas kryzisu dziaržava, kab «zastacca mocnaj», nie pavinna nieści strat, tamu vydatki asiadajuć na plečy hramadzian?
Siarhiej Čały: «Padtrymka siaredniaha i małoha biznesu» — heta ŭ razumieńni ŭładaŭ nie bolš jak dazvoł isnavać. Vielmi mała ŭ nas historyj pośpiechu, kali małoje pradpryjemstva stanovicca bujnym.
Voś, maŭlaŭ, na padtrymku štanoŭ tabie chapaje, nu i dosyć, mahčymaści dla jaho pavialičeńnia mała. Takoha paniaćcia, što biznesu patrebna kapitalizacyja, što jon pavinien raści, — hetaha niama.
Arciom Harbacevič: Dyk čamu ciapier dziaržava nie moža vykanać svajo abiacańnie?
Siarhiej Čały: Tamu što niama reform, heta kali zusim prosta. Ich adsutnaść pryviała da taho, što naša ekanomika pracuje z kołaŭ. Voś jak čałaviek isnuje ad zarobku da zarobku i chodzić pieryjadyčna pazyčać u susiedziaŭ, tak i Biełaruś.
My akurat padychodzim da abiacańnia nie pavialičvać dziaržaŭny doŭh u prahramie: sens u tym, što, kab toj doŭh absłuhoŭvać, nam patrebna 3-3,7 miljardaŭ dalaraŭ.
A naša ekanomika praź nieefiektyŭnaść nie zarablaje stolki valutnaj vyručki. Raniej my znachodzili pałovu hetaj sumy, potym tracinu, ciapier uvohule tolki čverć.
Usio astatniaje, adpaviedna, treba znachodzić na źniešnich rynkach.
Paśla 2011-ha devalvacyi ŭžo nie pryvodziać da pavyšeńnia efiektyŭnaści, bo pradpryjemstvy zahnanyja «madernizacyjaj» u valutnyja daŭhi, adpaviedna, devalvacyja tolki paharšaje ich stan za košt taho, što raście košt absłuhoŭvańnia doŭha. Jany tolki robiać horš.
Tamu ŭ nas i biez karanakryzisu zadača była dzień prastajać i noč pratrymacca, a tut my nie atrymali miljard ź jeŭraablihacyj, šukajem niedzie hrošy.
I zadača siońnia ŭvohule pastaŭlena tak, što bolš važna raźličvacca sa źniešnim doŭham, kab nie dapuścić defołtu, a nie padtrymlivać ekanomiku, u sensie — pryvatny siektar ekanomiki.
Jak mnie bačycca, pakul u nas niama šansaŭ vyraści z hetaha kryzisu: tempy rostu ekanomiki padajuć, a cana absłuhoŭvańnia doŭhu raście, padtrymlivać biznes niama čym.
Biznes nie byŭ asobnaj kaštoŭnaściu dla Łukašenki, jon tolki vykonvaŭ važnuju dziaržaŭnuju zadaču: absarbiravaŭ ludziej, ad jakich pazbaŭlaŭsia dziaržsiektar, davaŭ ekanamičny rost.
Jak tolki jon pierastaŭ vykonvać hetuju zadaču, pryjaznaść źnikła.
Arciom Harbacevič: Punkt pra «madernizacyju pradpryjemstvaŭ» vykanany?
Siarhiej Čały: Tut treba razumieć, što ideja madernizacyi ŭźnikła ŭ Łukašenki jak alternatyva strukturnaj pierabudovie: kali ekanamičnaja madel paciarpieła krach u 2011, u 2012 byli surjoznyja sprečki nakont taho, što treba rabić. Jon vyrašyŭ, što reformy my rabić nie budziem, zamiest hetaha praviadziom «madernizacyju»: pastavim na staruju mašynu novyja koły, kab jana lepš jechała, kupim novyja stanki i budziem rabić toje ž samaje, tolki ŭ bolšych abjomach i moža trochu bolš jakasna, niezaležna ad kanjuktury rynku.
I jana praviedziena, taja madernizacyja, ale atrymaŭsia pšyk: kala $55 miljardaŭ patračana, ale heta ni da čoha nie pryviało.
Cemientnaja halina, drevaapracoŭka: pradpryjemstvy pavialičyli vypusk, ale nu i što, kali ź finansami poŭnaja sraka i mierkavany čas raźliku z daŭhami siahaje za 30-ja hady?
Uniosak u biudžet admoŭny — dziaržpadtrymka zamiest pryniasieńnia karyści.
Z novymi zavodami ŭ Śvietłahorsku i Dobrušy atrymaŭsia pravał.
Arciom Harbacevič: A «Štadler», «Džyli» — heta ŭpisvajem u pośpiechi?
Siarhiej Čały: Tak, heta ŭpisvajem.
Arciom Harbacevič: Punkt pra «efiektyŭnaje kiravańnie» — što ź im?
Siarhiej Čały: Sens idei byŭ u tym, kab uvieści karparatyŭnaje kiravańnie, kab u naziralnych radach byli niedziaržaŭnyja pradstaŭniki — tak nibyta źjavicca mahčymaść nastojvać na efiektyŭnaści raboty, a nie na vykanańni prahnoznych płanaŭ.
Heta zroblena ŭ bankach, ale nie na pradpryjemstvach, dzie «niezaležnym dyrektaram» pracuje člen urada.
Arciom Harbacevič: «Intehracyja najbujniejšych pradpryjemstvaŭ u mižnarodny finansavy rynak» — płanavałasia, kab akcyi MAZa handlavalisia ŭ Ńju-Jorku?
Siarhiej Čały: Hety punkt mierkavaŭsia da ažyćciaŭleńnia jašče ŭ 1998-m, ale ničoha nie zroblena. Našy najbujniejšyja pradpryjemstvy navat nie majuć spravazdačnaści pa mižnarodnych standartach.
Ja dumaju, hety praces tarmazicca, bo ŭłady razumiejuć — pierśpiektyvy našych akcyj nie vielmi dobryja. Bo kali ty vystaŭlaješ ich na biržu, to atrymlivaješ rynkavuju acenku kapitalizacyi. I tady, umoŭna, vyśvietlicca, što «Biełkalij» nie kaštuje ni dva miljardy, ni dva z pałovaj, jakija jon choča za jaho.
Nu i, kab zachavać iluziju kaštoŭnaści, ničoha nie robicca.
Arciom Harbacevič: «Pryciahnieńnie viadučych suśvietnych kampanij u Biełaruś dla realizacyi prajektaŭ z vysokaj dadadzienaj vartaściu»?
Siarhiej Čały: Pa kolkaści inviestycyj na dušu nasielnictva biełarusy — adny z samych adstałych u Jeŭropie, tut niama pra što kazać navat.
Arciom Harbacevič: Nastupny punkt pra pavieličeńnie prestyžu dziaržsłužby i ŭdaskanalvańnie adboru — zroblena? Mnie dyk tut niezrazumiełyja kryteryi. Z adnaho boku, urad u nas sapraŭdy ci nie lepšy za ŭsie časy, ź inšaha — u pravincyi ŭpraŭlency mianiajucca zvyšchutka, mer Hłybokaha kazaŭ mnie, što nie paśpiavaŭ zapaminać svaich kaleh.
Siarhiej Čały: U rajonach sapraŭdy biada, kiraŭnikoŭ znachodziać ź ciažkaściami: adkaznaść tam vialikaja, a paŭnamoctvaŭ nijakich, bolšaść biudžetaŭ deficytnyja, srodkaŭ chapaje tolki na vypłatu sacyjałki.
Čałaviek pryjšoŭ, aznajomiŭsia sa stanam rečaŭ i zrazumieŭ, što ŭniosku ŭ płanie raźvićcia jon nie zrobić, navošta tady heta ŭsio?
Ale ŭ płanie vyšejšych pasad Kačanava sapraŭdy stvaryła niebłahi kadravy rezierv na vypadak, kali Łukašenka skaža chutka znajści zamienu.
Ale inšaje pytańnie, što čynoŭnikam ničoha nie dajuć rabić. Voś znoŭ kažuć pra zamienu ŭrada, ale heta niejki kryłoŭski kvartet atrymlivajecca: źbirajucca rynačniki i refarmatary, ale ŭsio roŭna hrajuć sanatu pra płanavuju ekanomiku i dziaržpadtrymku, bo nie majuć paŭnamoctvaŭ rabić niešta hłabalnaje biez zhody prezidenta, jakoj niama.
Arciom Harbacevič: «Źmianšeńnie dublujučych funkcyj, pravierak» — što tut zroblena? Nie raz davodziłasia čuć ad pradstaŭnikoŭ bujnoha biznesu paraŭnańnie siabie z zajcami, jakija biehajuć pa vuzkim ekanamičnym poli, ale siłavych «hančakoŭ» zanadta: tam i DFR, HUBAZiK, UBEZ, KDB i hetak dalej…
Siarhiej Čały: Niešta było zroblena. Navat maratoryi na pravierki, mnohija hłupstvy, jakija ŭskładniali žyćcio ramieśnikam, kafeškam, kramam, sapraŭdy byli źniatyja.
Adnosna kolkaści pravierak, to jana skaraciłasia, ale tut taksama niuans: słuchaješ vystupleńnie Anfimava, i jon chvalicca, što kali kolkaść pravierak skaraciłasia, to hrošaj jany źbirajuć stolki ž — «pavysiłasia efiektyŭnaść».
Arciom Harbacevič: Ci adbyłosia «raźmiežavańnie funkcyj dziaržavy jak ułaśnika i rehulatara»?
Siarhiej Čały: Heta vielmi važnaje pytańnie, nasamreč: ty nie možaš adnačasova i kiravać pradpryjemstvam, i vyznačać praviły hulni dla ŭsioj haliny. Heta stvaraje niaroŭnyja ŭmovy i pałochaje inviestaraŭ, ale ničoha nie zroblena.
Arciom Harbacevič: «Pašyreńnie paŭnamoctvaŭ parłamienta, rajonnych uładaŭ» — tut što?
Siarhiej Čały: Ničoha nie zroblena, my ŭsie heta bačym.
Arciom Harbacevič: Dalej havorka pra dystancyjnyja pasłuhi, debiurakratyzacyju. Heta jak aceńvać?
Siarhiej Čały: Tak, niezrazumiełyja kryteryi. Padatki možna płacić dystancyjna, kamunałku možna, jość ARIP — budziem ličyć, što niešta zroblena.
Arciom Harbacevič: A «baraćbu z karupcyjaj» my jak aceńvajem? Toje, što na chabarach łoviać ludziej ź viarchoŭ Rady biaśpieki i HUBAZiKa, — heta ŭsio ž śviedčańnie parazy ci pośpiechu ŭ dekłaravanaj baraćbie?
Siarhiej Čały: Ja heta baču tak, što ŭładkavańnie dziaržavy ŭ nas takoje poźnie-siaredniaviečnaje, čynoŭniki sami kažuć: «My — hosudarievy ludi», heta niešta fieadalnaje. U fieadalnym ładzie isnavała paniaćcie «karmleńnia», i voś u nas, jak vyśviatlajecca, taksama možna paśpiachova karmicca, kali nie stvarać vakoł hetaha šumu, viedać mieru, tak by mović.
Karupcyjaj pačynaje ličycca toje, što ŭžo vychodzić za miežy, a sama karupcyja — heta naturalnaja častka nieefiektyŭnaj dziaržavy, kali niejkija pracedury možna spraścić za hrošy.
Arciom Harbacevič: Pa spravie miedykaŭ my bačym, što hrabuć prosta niamierana, u słoiki hrošy zakatvajuć. Vychodzić, maleńkija zarobki pryvučyli dziaržsłužboŭcaŭ dumać prykładna ŭ takich katehoryjach: «Da piensii mnie 20 hod, štomiesiac ja zarablaju 700 dalaraŭ, množu heta na 12 i na 20, atrymlivaju sumu, jakuju zarablu za hety čas. A voś tut źjaŭlajecca mahčymaść zarabić u try razy bolš, chaj navat daviadziecca sieści ŭ turmu na 7 hod, ja ŭsio adno ŭ vyjhryšy».
Siarhiej Čały: Nu ŭ pryncypie takaja łohika moža być, jana ŭłaściva Rasii: skraści jak u apošni raz i zvalić u nadziei, što da ciabie nie dabiarucca. Z taho, što źjaŭlajecca ŭ presie, jość adčuvańnie, što my ruchajemsia ŭ toj bok. Ja b nie skazaŭ, što baraćba z karupcyjaj u nas efiektyŭnaja.
Arciom Harbacevič: Dalej u prahramie važny punkt: «Zabarona na pavyšeńnie starych i ŭviadzieńnie novych padatkaŭ».
Siarhiej Čały: U nas dziejničaje maratoryj na dolu padatkovych prybytkaŭ u VUP, jon vykonvajecca.
Arciom Harbacevič: A čym tady ličyć «padatak na darmajedstva» ŭ 2017-m?
Siarhiej Čały: Tut chitryk, heta nie padatak, a zbor, bo majecca na ŭvazie, što padatak treba ŭziać ź niejkaha prybytku, a ŭ vypadku «darmajedaŭ» jaho niama.
Arciom Harbacevič: Dyk i inšyja zbory taksama raśli, utylizacyjny vyras z 1% da 3%, heta ŭ vyniku adbivajecca na cenach techniki, naprykład.
Siarhiej Čały: Jany na heta hladziać tak: ahulnaja padatkovaja nahruzka źmianiłasia ci nie. Łukašenka moža skazać, što hety punkt usio ž vykanany.
Arciom Harbacevič: «Vyklučeńnie lubych formaŭ niepravamiernaha ŭmiašalnictva ŭ dziejnaść pradpryjemstvaŭ», «harantyi pryvatnamu ŭłaśniku» — punkty prahramy. Jak tady aceńvać krasavickuju frazu Łukašenki da Anfimava: «Zakryj hetyja apteki imiem revalucyi. Zakryj i adbiary ŭłasnaść u pryvatnika»?
Siarhiej Čały: Kali ŭźnikaje revalucyjnaja nieabchodnaść, to ŭłasnaść pierachodzić z ruk u ruki. U nas ža i pryvatnaja majomaść usprymajecca pa-fieadalnamu: ty ŭłaśnik pa dazvaleńni, a jak tolki ty ŭ apale, jak Čyž, naprykład, to pačynaješ prajhravać navat tyja pozvy, pa jakich syšli terminy daŭniny. Tamu ja b nie aceńvaŭ hety punkt jak vykanany, pakul jość paniaćcie «nu, ciapier možna ščamić».
Arciom Harbacevič: Pamiatajecie takoha inviestara Dźmitryja Naryvončyka, jaki mieŭ akcyi «Budtresta №35», ale ŭłady prosta davypuścili akcyj, pakinuŭšy ich sabie, tamu jaho minarytarnaja dola skaraciłasia da chibnaści.
Siarhiej Čały: Tak, heta taksama kłasičny prykład parušeńnia pravoŭ minarytaryja, taki vypadak nie adziny.
Datyčna nastupnaha punkta pra raźniavolvańnie ruchu kapitałaŭ, to Nacbank tut dziejničaje. Navat dazvolili adkryvać rachunki za miažoj, ale paŭnavartasnaha finansavaha rynku ŭ nas dahetul niama.
Arciom Harbacevič: Dalej idzie chajtek i harantyi mižnarodnym inviestaram. Ja tak razumieju, što ŭ bolšaj stupieni heta spraviadliva tolki dla PVT? A harantyi inviestaram razdaje Usievaład Jančeŭski jak amal što davieranaja asoba Łukašenki i harant jaho słova.
Siarhiej Čały: U hetym i sutnaść, što abiacałasia ŭsioj ekanomicy, a atrymaŭ usio tolki PVT. Tamu zaličvajem, ale ź vialikim minusam.
Arciom Harbacevič: «Biełaruś — rehijanalny łahistyčny centr»?
Siarhiej Čały: Łahistyka ŭ nas pracuje, zbolšaha heta zasłuha kitajcaŭ, jakim my važnyja jak punkt na ich šoŭkavym šlachu.
Arciom Harbacevič: Što možna skazać pra «ŭdaskanalvańnie sistemy adukacyi» i, asabliva, «ukaranieńnie ŭ sistemie adukacyi sučasnych elektronnych srodkaŭ adukacyi» — hety punkt treba aceńvać na fonie taho, što ŭ nas vyjšła z dystancyjnaj adukacyjaj u škołach pry karanavirusie.
Siarhiej Čały: Niezrazumieła, jakimi kryteryjami mierać udaskanalvańnie sistemy adukacyi. Miarkujučy pa tym, jak sam Łukašenka krytykuje viečna halinu, vychodzić nie vielmi.
A z elektronnymi srodkami — tak, nie vykanana. Niedastatkova ŭmieć zachodzić u «Zum», treba mieć jašče niejkija napracoŭki, rekamiendacyi. My ŭbačyli, jak heta pracuje — sistema nie była hatovaja.
Arciom Harbacevič: Raźvićcio internetu — heta zaličvajem adnaznačna, tut niama pra što havaryć. Nastupnym punktam prahramy idzie stvareńnie vienčurnaj industryi.
Siarhiej Čały: Heta spraviadliva dla IT, a nie dla ekanomiki ŭ cełym.
Arciom Harbacevič: Abiacańnie stać u adzin šerah z raźvitymi krainami ŭ miedycynie — vykanana?
Siarhiej Čały: Idziom z apiaredžańniem — samaja nizkaja śmiarotnaść ad karanavirusa!
Arciom Harbacevič: Cikavy punkt pra ipateku i mahčymaść ipatečnaha budaŭnictva — što ź im?
Siarhiej Čały: Ipateka niemahčymaja pry vysokaj inflacyi. U nas navat pryniaty zakon užo ab ipatečnym kredytavańni, ale jon nie pracuje. Heta vielmi daŭniaje abiacańnie, jakoje ŭsio nijak nie vykonvajecca. Havorka ŭ vyniku ŭsio roŭna pra lhotnyja kredyty asobnym katehoryjam, a nie dla ŭsich.
Arciom Harbacevič: Tut taksama reziumujecca, što ŭsie hetyja zachady ŭ sukupnaści «zabiaśpiečać ekanamičny praryŭ». Dyk za 5 hod što, adbyŭsia niejki praryŭ? Ci jak ich aceńvajem?
Siarhiej Čały: Nie, kaniečnie, heta śmiešna. Siaredni zarobak $409 čystymi dazvalaje zrabić vysnovy kožnamu samastojna. Sistema na miažy zdolnaści zabiaśpiečvać navat heta.
Ja b taksama padkreśliŭ inšuju frazu z kaniečnaj častki, dzie prapisvajecca nadzieja na cud: «Biełaruś zrobić imklivy ryvok u budučyniu», bo, čytajem dalej, «historyja nie raz dakazvała — metanakiravanaść naroda zdolnaja rabić cudy».
Voś na što my spadziavalisia — na cud. Ale cudaŭ nie adbyłosia.
Arciom Harbacevič: Sapraŭdy, kali pahladzieć na rost zarobkaŭ u słavianskich susiedziaŭ z refarmavanymi ekanomikami, to akažacca, što ŭ palakaŭ za hetyja piać hod tolki minimalny zarobak vyras tak, što ŭžo na tracinu bolšy za naš siaredni, a ich siaredni chutka ŭtraja bolšy za naš. Słaviency, słavaki — jany daloka napieradzie.
Mnie zdajecca, što i majo pakaleńnie, narodžanaje pry Łukašenku, ryzykuje zastacca biednym, ź mizernymi zarobkami i žabrackimi piensijami. My što, samyja durnyja sa słavian?
Siarhiej Čały: Ryzyka spraŭdžvańnia takich bojaziaŭ jość, my pražyli 5 stračanych hadoŭ.
