Fota: Ramil Nasibulin / BelTA pool photo via AP
Taćciana paćviardžaje — nijakaj novaj infarmacyi ad Maryi ci pra jaje nie było: «Apošnim kantaktam byli listy ad Maryi, i jakraz apošni ź ich pryjšoŭ 15 lutaha 2023 hoda, Maryja dasłała jaho 12 lutaha. Na pačatku lutaha jaje jašče bačyŭ advakat — Maryja tady jakraz papraŭlałasia paśla apieracyi, užo lepš vyhladała i lepiej siabie adčuvała, ale była jašče słabaja».
Pa toj infarmacyi, jakuju zmahli atrymać rodnyja Maryi, niedzie hod tamu jana była pieraviedzienaja ŭ pamiaškańnie kamiernaha typu (PKT), i jaje źniknieńnie jakraz źviazanaje sa źmiaščeńniem tudy. Maryja tam znachodzicca adna, jana nie maje mahčymaści kamunikavać ź inšymi žančynami, nie chodzić na pracu, chacia ŭ 2022 hodzie jana pracavała, jak i mnostva žančyn tam, švačkaj.
Jana maje na dzień maksimum 30 chvilin špacyru na vulicy i 20 chvilin dušu, niama ni zvankoŭ, ni listoŭ, ni vizitaŭ rodnych, ni vizitaŭ advakata.
Taćciana Chomič i Śviatłana Cichanoŭskaja. Fota: ofis Śviatłany Cichanoŭskaj
U minułym hodzie svajaki Maryi sprabavali damahčysia niejkaj infarmacyi aficyjnymi zvarotami i sustrečami, ale atrymlivali tolki adpiski. «My źviartalisia da administracyi kałonii, prakuratury Homielskaj vobłaści, upraŭleńnia departamienta vykanańnia pakarańniaŭ. Taksama nakiroŭvali ŭ MUS roznyja zvaroty i skarhi nakont Mašy — čamu ź joj niama suviazi, jaki ŭ jaje stan zdaroŭja, ci atrymlivaje jana lačeńnie i hetak dalej. I znoŭ zaŭsiody byli adpiski, navat nie było paćvierdžańnia, što Maša znachodzicca ŭ PKT, joj źmianili režym i jość niejkija abmiežavańni.
Arhumientacyja [čynoŭnikaŭ] była standartnaja, jak i ŭ mnohich [inšych viaźniaŭ]: Maša nie piša i nie zvonić, tamu što byccam nie choča, jana nie choča bačyć advakata, tamu ad jaje niama zvarotaŭ na sustreču ź im»,
— raskazvaje Taćciana.
Jašče ŭ minułym hodzie advakaty Kaleśnikavaj padrychtavali zvarot da Kamiteta pa pravach čałavieka AAN, źviazany z tymi ŭmovami ŭtrymańnia, jakija byli ŭ Maryi ŭ 2022 hodzie, šerah śpiecdakładčykaŭ tady adpraŭlali ahulny zvarot da biełaruskich uładaŭ. I ŭžo ŭ suviazi z tym, jak Maryju ŭtrymlivajuć ciapier, što ź joj niama suviazi, jaje advakaty ličać, što možna kazać pra źniknieńnie palitźniavolenaj. Advakaty pravaabarončaj arhanizacyi Respect-Protect-Fulfill padrychtavali zvarot u Pracoŭnuju hrupu AAN pa hvałtoŭnych źniknieńniach, hrupa jaho musiła razhledzieć i vyrašyć, ci možna kazać pra źniknieńnie Maryi.
Adkaznaść za heta niasuć biełaruskija ŭłady. Heta značyć, što kali situacyja z Maryjaj budzie pryznanaja źniknieńniem, pracoŭnaja hrupa pavinna adpravić zvarot biełaruskim uładam. U peŭny čas — pa danych Taćciany, heta 60 dzion — ułady pavinny adkazać na hety zapyt i dać infarmacyju, što z Maryjaj, adnavić jaje suviaź z rodnymi i advakatam adpaviedna ŭmovam kałonii.
Možna tolki zdahadvacca, čamu Maryju pazbavili suviazi sa śvietam, ličyć Taćciana: «Napeŭna, jość pamknieńni złamać psichałahična samych viadomych palitźniavolenych. My viedajem, što heta adbyvajecca nie tolki z Maryjaj, takaja ž situacyja ź Siarhiejem Cichanoŭskim, Viktaram Babarykam, Mikałajem Statkievičam, Iharam Łosikam, Maksimam Znakam. Taksama pieryjadyčna źnikaje suviaź z Alesiem Bialackim. Heta cisk na ich, i, kaniešnie, heta katavańni. U pravaabarončym śviecie inkamunikada, adsutnaść suviazi sa źniešnim śvietam, ličycca adnym z samych ciažkich vyprabavańniaŭ dla źniavolenych.
Heta robicca i dla taho, kab ludzi pra ich zabyli. My viedajem, jaki ŭpłyŭ jany (Maryja i inšyja viadomyja viaźni sa statusam inkamunikada. — «NN») dahetul majuć na ludziej, viedajem pra ich zdolnaść natchniać. Taksama jość pamknieńni, kab i śviet zabyŭsia na hetych ludziej — na toje, što isnujuć palitviaźni, isnuje Maryja Kaleśnikava».
Tym nie mienš, takija dziejańni ŭładaŭ dajuć procilehły vynik, miarkuje surazmoŭca — tolki pryciahvajuć bolš uvahi da kryzisu z pravami čałavieka ŭ Biełarusi. Mižnarodnaja supolnaść nie bačyć pratestaŭ na vulicach, ale jana čuje, što źniavolenyja faktyčna źnikajuć, bačyć, u jakich umovach jany ŭtrymlivajucca. Heta daje mahčymaść rabić vysnovy pra situacyju ŭnutry Biełarusi.
«Siońnia ja b chacieła nie tolki ŭbačyć Maryju, ale i, kaniešnie, kab jana była na voli. Nie viedaju, praz što joj ciapier davodzicca prachodzić i nakolki heta składana.
Mnie tolki chočacca, kab jana faktyčna vyžyła, asabliva paśla apieracyi na jazvu — jaje stan zdaroŭja tady vielmi pahoršyŭsia i jana zhubiła 15 kiłahram.
Chacieła b, kab mižnarodnaja supolnaść pracavała nad vyzvaleńniem palitźniavolenych, Maryi i inšych, kab jana źbierahła siabie i jak chutčej apynułasia na voli, jak i ŭsie astatnija», — kaža Taćciana Chomič.
«Naša Niva» — krynica jakasnaj infarmacyi i bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ «NN»Čytajcie taksama:
Maryja Kaleśnikava mocna schudnieła, a ŭ Volhi Majoravaj prablemy z horłam
U kałoniju, dzie siadziać Kaleśnikava i Zołatava, pryvieźli sałodkija padarunki ad Łukašenki
