30 hadoŭ tamu na alimpijskim chakiejnym turniry zdaryłasia nievierahodnaje.
Chakiejnaja zbornaja Biełarusi ŭ Vankuviery maje niebłahi šaniec vyjści ŭ čverćfinał. Ale dla taho, kab zaniać pryzavoje miesca, patrebny sapraŭdny cud. Miž inšym, cudy ŭ sporcie, u tym liku, u chakiei časam zdarajucca. Praŭda, nad hetym treba doŭha i ŭparta pracavać…
Akurat 30 hadoŭ tamu, 22 lutaha 1980 hoda na Alimpijadzie ŭ Łejk‑Płesidzie adbyłosia toje, što ŭvajšło ŭ historyju jak Miracle on Ice — «Cud na lodzie».
Zbornaja SSSR, šmatrazovy čempijon śvietu i Alimipijskich hulniaŭ, ličyłasia biezumoŭnym favarytam chakiejnaha turnira. Napiaredadni jana vyjhrała ŭ Kanadzie Kubak vykliku (Challenge Cup), pryčym u finale pieramahła kanadskuju zbornuju ź likam 6:0. Na pačatku lutaha savieckaja kamanda razhramiła alimpijskuju kamandu ZŠA ŭ vystavačnym matčy 10:3 (!)
Adnak, na Alimpijadzie zbornaja Złučanych Štataŭ vyjhrała ŭ SSSR. Pry tym, što pavodle chady hulni savieckaja kamanda trojčy vychodziła napierad, kančatkovy lik byŭ 4:3 na karyść ZŠA. (Apošnija vosiem chvilin matča ich kamanda tolki abaraniałasia pad škvałam atak savieckich chakieistaŭ). U vyniku ZŠA zavajavali «zołata», a SSSR «srebra». Cikava, što Złučanym Štatam u Łejk‑Płesidzie udałosia paŭtaryć alimpijski pośpiech dvaccacihadovaj daŭniny ŭ amierykanskim Skvo‑Veli.
Paru hadoŭ tamu Mižnarodnaja fiederacyja chakieju na lodzie (IIHF) aficyjna pryznała alimpijski matč ZŠA — SSSR u Łejk‑Płesidzie matčam dvaccataha stahodździa.
Trenier tahačasnaj amierykanskaj zbornaj Hierb Bruks (psichołah pavodle śpiecyjalnaści) za hod da pačatku turnira sabraŭ kamandu, jakaja na pałovu składałasia z amataraŭ — pradstaŭnikoŭ studenckich kamand. Astatnija byli ź liku chakieistaŭ NCHŁ, vystaŭlenych na draft. Siaredni ŭzrost hulcoŭ składaŭ 21 hod. Nichto ź ich nie moh navat paraŭnacca z takimi «zorkami» jak Traćciak, Charłamaŭ, Malcaŭ, Michajłaŭ, Kasatonaŭ, Fiacisaŭ, što pryjechali na Alimpijadu. (I heta daloka nie ŭvieś śpis.)
U papiarednim turniry ZŠA ź ciažkaściu źviali matč uničyju sa Šviecyjaj, ale niečakana vyjhrali ŭ ČSSR (7:3). U nastupnych hulniach jany pieramahli ŭ svajoj padhrupie Narviehiju (5:1), Rumyniju (7:2) i Zachodniuju Hiermaniju (4:2). Saviecki Sajuz na pieršym etapie vyjhraŭ u Japonii (16:0), Niderłandaŭ (17:4), Polščy (8:1), Finlandyi (4:2) i Kanady (6:4).
Darečy, na alimpijadzie ŭ Łejk‑Płesidzie nie było finalnaha matča. U finalnuju pulku ŭvajšli pa dźvie lepšyja kamandy ź dźviuch padhrupaŭ — Šviecyja, ZŠA, SSSR i Finlandyja, pryčym z ulikam vynikaŭ sustreč hetych kamand u svaich padhrupach. Tak što paśla pieramohi nad savieckaj kamandaj amierykancam daviałosia jašče pieramahać finaŭ — 4:2.
Ale ničoha padobnaha tamu, što adbyvałasia na trybunach i va ŭsioj Amierycy padčas matča SSSR‑ZŠA, nie było, badaj, ni da jaho, ni kali‑niebudź paśla.
Zrazumieła, na toje byli jašče i palityčnyja padstavy. U 1980 urad ZŠA, a taksama kiraŭnictva inšych zachodnich krain abviaścili bajkot SSSR u suviazi z savieckaj interviencyjaj u Afhanistan u śniežni 1979. Ale Złučanyja Štaty nie stali zaminać udziełu savieckich sparstmienaŭ u Alimpijadzie ŭ Łejk‑Płesidzie. Efiekt vyjhryša kamandy ZŠA, jakuju spačatku nichto nie razhladaŭ u jakaści mahčymaha pretendenta na pieramohu, byŭ ašałamlalny. Infarmacyjny centr TASS u Łejk‑Płesidzie na nastupny dzień paśla nievierahodnaha matču byŭ paprostu začynieny. Savieckija žurnalisty‑kamientatary nie viedali, što kazać.
Ale ŭsio taki, hetaja historyja — nie pra palityku. Daŭno niama Savieckaha Sajuza. (Choć za adsutnaściu chakiejnaj zbornaj SSSR niekatoryja «zaŭziatary» ŭ Biełarusi pa staroj zvyčcy žadajuć pieramohi rasijskaj kamandzie). Daŭno skončyłasia chałodnaja vajna. A ciapierašnija dziejańni amierykancaŭ i ich sajuźnikaŭ u vajnie suprać talibaŭ u Afhanistanie Rasieja navat uskosna padtrymlivaje.
Maładyja chakieisty zbornaj ZŠA, jak i jaje trenier, nie byli ahientami CRU ci śpiecnazaŭcami.
I adzinaj zbrojaj u ich rukach byli kluški.A jašče — azart i strasnaje žadańnie vyjhrać, abaranić honar nacyjanalnaha ściaha. Moža, heta hałoŭnaje, čaho nie staje biełaruskim chakieistam, kab adnojčy ździejśnić cud?
Adzin raz u historyi časopis Sports Illustrated vyjšaŭ
u sakaviku 1980 h. biez tłumačalnaha zahałoŭka na vokładcy,
prosta źmiaściŭšy fota paśla finalnaj sireny.
