Andrej Dyńko adkazvaje Uładzimiru Kołasu.
Dapuścim, u 2011 hodzie Maskva padtrymaje nie svajho daŭniaha klijenta Alaksandra Łukašenku, a «adzinaha kandydata ad apazicyi, vyznačanaha Radaj biełaruskaj intelihiencyi». Niesumnienna, abodva hetyja praciŭniki buduć vystupać za pabudovu niezaležnaj, demakratyčnaj, jeŭrapiejskaj Biełarusi. Jakim tady budzie tvoj vybar, čytač?
I chaj taki scenar hučyć trochi fantastyčna, jon moža akazacca nie takim dalokim ad praŭdy. Padziei ŭ Kirhizii byli zvanočkam. U 2011 hodzie Biełaruś čakajuć trochi inšyja vybary, čym usie tyja, da jakich my zvykli za minułaje dziesiacihodździe. Nie, nie ŭ sensie demakratyčnaści. Za padlikam hałasoŭ, jak pakazali miascovyja vybary, nichto sačyć nie dazvolić. Adnak kandydaty ad apazicyi buduć mieć vielmi roznyja matyvacyi i płany dziejańnia. I kandydatam treba być hatovymi, što aceńvać ich buduć z toj ža mieraj cynizmu, ź jakoj jany buduć dziejničać.
Kaliści dosyć było vystupać suprać Łukašenki i za niezaležnaść, kab narod ciabie padtrymlivaŭ, i heta była mudraja padtrymka. Adnak Łukašenka daŭno pierajšoŭ na niezaležnickija pazicyi, i jahonyja apanienty stajać pierad patrebaj pieraacenki pryjarytetaŭ. Što na siońnia samaje efiektyŭnaje ŭ spravie nacyjabudavańnia, jakoje zastajecca hałoŭnaj zadačaj niezaležnaha hramadstva? I jakaja taktyka zdolnaja najchutčej nablizić biełaruskaje hramadstva da demakratyčnych vartaściaŭ?
Heta byli maje ahulnyja zaŭvahi, a ciapier da kankretnaha pytańnia pracedury vyznačeńnia kandydata na vybary i, šyrej, lidera apazicyi na nastupnyja hady.
Uładzimir Kołas havoryć pryhožyja słovy pra «adkaznaść pierad Narodam, Krainaj, pierad svaim sumleńniem. Kali buduć adkinutyja ŭsie kanjunkturnyja, ambicyjnyja ci karysnyja matyvy».
Adnak
scenar, što prapanuje Kołas, niešta nahadvaje. A mienavita 2001 hod. Tady kučka biazdarnych namienkłaturnych rabotnikaŭ, niazdolnych navat sabrać 100 tysiač podpisaŭ u svaju padtrymku, taksama vyznačyła adzinaha kandydata šlacham kruhłaha stała, a, kali nazyvać rečy svaimi imionami, mietadam kułuarnych kambinacyj. Toj «adziny kandydat» pyrchnuŭ z krainy na sinekuru ŭ Maskvie nazaŭtra paśla vybaraŭ.
Słovy i tady hučali charošyja. Tolki nijakaj adkaznaściu i nie pachła.
Rymejk 2001 hoda — najhoršaje, što moža vybrać demakratyčnaja apazicyjaŭ situacyi, kali jaje idei nie tolki žyvuć, ale i pieramahajuć. A jany pieramahajuć adna za adnoj — i niezaležnaść, i rynak, i jeŭrapiejski viektar; łukašenkaŭcy i chapajucca za idei apazicyi.
Ci nie sam Kołas, jaki ciapier ciahnie na siabie tohu arbitra, u 2006 hodzie, kali adzinym kandydatam akazaŭsia nie jon sam, palec ab palec nie ŭdaryŭ u toj poŭnaj achviaraŭ kampanii? Było b dobra, kab jon patłumačyŭ, jakoje praśviatleńnie pryviało jaho da ŭśviedamleńnia patreby «kansalidacyi namahańniaŭ» ciapier. Palityku falš darujuć. Dysidentu, jak i maralnamu aŭtarytetu, — ź ciažkaściu.
Ideja, kab lidera apazicyi vyznačyli maralnyja aŭtarytety,ŭ situacyi, kali apazicyja zahnanaja ŭ paŭpadpolle. Tolki ŭ takim vypadku staršynioj rady aŭtarytetaŭ nie pavinien być udzielnik palityčnaha pracesu. A sama Rada aŭtarytetaŭ nie pavinna farmavacca pieravažna z prychilnikaŭ peŭnaj palityčnaj hrupoŭki (prynamsi, try z Kołasavaha śpisu sami byli niaŭdałymi prezidenckimi kandydatami). I niama čaho prykryvacca imionami vydatnych ludziej, jakija i nie padazrajuć, što ich vykarystoŭvajuć u jakaści šyrmy dla dasiahnieńnia vuzkahrupavych intaresaŭ.pa-svojmu śvietłaja
Zrešty, ideał zaŭždy niedasiažny.
My ž majem kankretnuju situacyju, kali lidery asnoŭnych hrupovak apazicyi nie majuć unutranaj matyvacyi da vyłučeńnia adzinaha kandydata. Voś nie majuć, i ŭsio. Moža być, u takoj situacyi varta dazvolić im napačatku pakazać, na što jany zdolnyja paasobku?Prynamsi, u takoj situacyi nieprystojna razmachvać płakatam z nadpisam «intelihiencyja», kab dakazać, što mienavita tvaja hrupoŭka maje racyju.
